दलित अधिकारकालागि बृहत साझेदारीमा जोड

चैत्र १५, विभेद बिरुद्ध अभियान - अमेरिकाका लागि नेपालका राजदूत डा. अर्जुन कार्कीले दलितलाई गरिने विभेद मानताविरुद्धको कार्य भन्दै कानुनीव्यवस्थाले मात्र त्यसको अन्त्य सम्भव नभएको उल्लेख गरेका छन् । उनले कानुनी व्यवस्थाविभेद विरुद्धको पहिलो खुटि्कलो मात्र रहेको बताएका छन् ।

दलित अधिकारकालागि अन्तर्राष्ट्रिय आयोग -आइसीडीआर) को साधारणसभा लाई सम्बोधनगर्दै राजदूत कार्कीले दलितमाथि भइरहेको अमानवीय व्यवहारको अन्त्यकालागि सबै तह र तप्काकामानिसहरुको साझा प्रयासआवश्यक रहेको बताए ।

नया संविधानमा दलित, आदिवासी जनजाति र महिला लगायत विभेदमा पारिएका समुदायको हकअधिकार स्थापित गर्नका लागि व्यवस्थाहरु गरिएको उल्लेख गर्दै यसलाई दलित अधिकारको क्षेत्रमा नेपालले गरेको प्रगतिको रुपमा प्रस्तुत गरेका थिए ।

उनले सामाजिक न्यायको क्षेत्रमा चेतना अभिबृद्धिका लागि आइसीडीआरले महत्वपूर्ण भूमिका खेलेको उल्लेख गर्दै दलित माथि भइरहेको विभेदको अन्त्यको लागि बृहतखालको साझेदारी र सञ्जालको आवश्यकता औल्याए ।

'दलितको मुद्दा दलितको मात्र होइन,'उनले भने, 'दलितले मात्र यस विषयमा कुरा उठाएर समस्याको समाधान हुन सक्दैन, बरु यसकालागि गैरदलित वा फरक सामाजिक पृष्ठभूमीबाट आएकाहरुसंग हत्तेमालो आवश्यक हुन्छ ।'

कार्यक्रममा राष्ट्रिय दलित आयोगकी पूर्व सदस्य सचिव दुर्ग शोवले दलितमाथिको दुव्र्यवहार र विभेद अविकसित देशहरुमामात्रनभएर ति मुलुकबाट विकसित मुलुक पुगेकाहरुले त्यही पुर्याएको बताइन् । उनले अमेरिका र यूरोपमापुगेका नेपाली, भारतीयलगायत वर्ण व्यवस्थाभएका मुलुकबाट गएकाहरुले त्यहाापनि जातपातको कुरा गर्ने गरेको र दलितमाथिविभेद गर्ने गरेको उल्लेख गरिन् ।

आइसीडीआर दलितकाअधिकार सम्बन्धमा पैरवीगर्नकालागि स्थापितअन्तर्राष्ट्रिय संस्था हो । यसमा दलितअधिकारकर्मी, गैरदलित प्राज्ञिकहरु तथा मानवअधिकारका क्षेत्रमाकामगर्ने व्यक्तिहरु सम्मिलित छन् । यसको सन् २०१५ मा अन्तर्राष्ट्रिय दलित सम्मेलन अमेरिकाको राजधानी वासिंगटन डीसीमा आयोजना गरेको थियो । यसले बिशेष गरेर दलितकाअधिकार सम्बन्धमा अमेरिकी सरकार तथा संयुक्त राष्ट्र संघ जस्ताअन्तर्राष्ट्रिय मञ्चहरुमा पैरवी गर्दछ ।

कार्यक्रममा संस्थाका अध्यक्ष डीवी सागर विश्वकर्मले दिएको जानकारी अनुसार अन्तर्राष्ट्रिय दलित नागरिक समाज सञ्जाल निर्माण गरिएको छ भने नेपाल र भारतमा राहतलगायतका गतिविधिहरु गरिरहेका छन् । त्यसैगरी जातीय स्वतन्त्रता इडेक्स -काष्ट पि|mडन इण्डेक्स) निर्माण भइरहेको छ । यसले विश्वका विभिन्न मुलुकमा भइरहेको जातीय विभेदको विषयलाई उजागर गर्नेछ । साधारणसभाले जातीयविभेद र अवस्थाकाबारेमा अनुसन्धान, विश्वविद्यालयहरुसंगको साझेदारी तथा युवा केन्दि्रत कार्यक्रमलाई अगामी दिनहरुमाजोड दिने रणनीति बनाएको छ ।

डा. डन जिमम्र्यानले सहजीकरण गरेको कार्यक्रममा अपि|mकन अमेरिकन लिगेसी फेमिलीका संस्थापक तथा अध्यक्ष जज रहुलमीनक्वन्दर, अन्तर्राष्ट्रिय विकास बिज्ञ रीकगोल्डलगायतले दलित अधिकारकालागि सबै तह र तप्काका व्यक्तिहरुसंगको साझेदारीमाजोड दिएका थिए । उनीहरुको भनाई थियो, बृहत साझेदारीले मात्रदलितहरुको अधिकार बहालीमा सफलताप्राप्त हुन्छ ।

कान्तिपुर बाट