फर्किएर आएका रविलाई स्वागत छ ! - गोपाल शिवा

रवि लामिछानेले बुधबार अमेरिकी दूताबासमा पासपोर्ट र नागरिकता त्यागसम्बन्धी आवेदन बुझाए सँगै अब रवि लामिछानेले नेपाली नागरिकता पुनः प्राप्त गर्ने बाटो खुले पछी रविलाई कारबाहीको तयारी गरेको प्रेस काउन्सिलले समेत विज्ञप्ति मार्फत नेपाली भै नेपालमै पत्रकारिता गर्न चाहने रविको इच्छाको कदर गरिएको भन्दै पत्रकार आचारसंहिता पालना गर्दै पत्रकारिता गर्न आग्रह गरेको छ ।नागरिकता ऐन २०६३ को दफा ११ मा ‘पुनः नेपाली नागरिकता कायम हुने’ शीर्षकअनुसारमा उल्लेख ऐन अनुसार लामिछानेले पुन नेपाली नागरिकता लिइरहनुपर्दैन, अमेरिकाको नागरिकता त्यागेको निस्सा जिल्ला प्रशासनमा बुझाउनासाथ उनको बंशजको नागरिकता पुनः कायम हुनेछ ।समग्रमा भनु पर्दा रवि लामिछानेको बैधानिकताको विषयलाई लिएर भएको चर्को बहसको अन्त्य भएको छ ।

देश र जनताका लागि राजनीति गरेको भन्दै थालेको धेरै राजनीतिक यात्राका पछि धेरैले राजनीति गरे, त्यहि राजनीतिको पथका लागि झण्डा उठाए, समय-समयमा बन्दुक उठाए, ज्यान गुमाए तर जब त्यो यात्रा कमाउबादमा, नाताबादमा सिमित भयो , भ्रस्टाचारमा लिप्त भयो अनि जो हिजो सवै थोक भनेर पछी लागेका थिए ति सवैको अनुहारमा मुस्कान होइन बेचैनि छायो , एकखालको पीडा गडेर बस्यो जसले गर्दा न रून सकेका थिए , नत हाँस्नै सकेका थिए न त राजनीतिक पथमा हिडाउने बिस्टले नाङ्गो जात्रा देखाएको नै बिरोध गर्न सकेका थिए ।यस्तोमा समाज परिवर्तनको एउटा दरिलो माध्यम बनेर सामाजिक संजाल र पत्रकारिता देखा पर्यो। पत्रकारिता समाजसंग जोडिएको हुनुपर्छ भन्ने बुझेकाहरु लुकेका, संभावित र हुनुपर्ने विषयबस्तुको गहिराइमा गएर सत्य, तथ्य र निस्पक्षरुपमा जनसमुदायलाई यथार्थ सुचित गर्न लागि परे । समाज परिर्वतनमा सकारात्मक विकास गर्न प्रेरित गर्ने देखि दुनियाका खवर स्थानीय समुदायमा र समुदायका गतिविधि दुनियासामु पुराउन पत्रकारिता को भरपुर सदुपयोग गर्न थाले । ति मध्ये रवि लामिछाने एक थिए । जसले पत्रकारिता गर्दा गर्दै नेपाली नागरिकता परित्याग गरेर अमेरिकी नागरिक बनेर पर्यटक र पारिवारिक सदस्यको हसियतले भिसा लिई फेरी नेपाल आएर समाजमा रहेका विकृति बिसङ्गती ,राजनितिक अस्थिरता समाजमा बदलिँदो परम्परा र देशमा विद्यमान बेथिति, भ्रष्टाचारविरुद्ध पत्रकारिता मार्फत विकृतिहरुको पर्दाफास गर्न सुरु गरेका थिए ।

जब रविले पत्रकारिता मार्फत बेथिति, भ्रष्टाचारको मानसिकता उदाङ्गो बनाए तब राज्यको श्रोत साधन झ्याप्प झुप्प पार्न पल्केका , कामको साटो झर्रो टार्नेहरु आफ्नो साम्राज्य ढल्छ कि भन्दै उनीहरु अतालिए । एका तिर यसरि अतालिएकाहरु रविको बारेमा कमिकमजोरिको खोजीमा लागे र अन्नत अमेरिकी नागरिकता छ भन्ने विषय बाहिरियो र आलोचना एव आक्रोशमा कोरश गर्दै बिषयको उठान गरे ।अर्को तिर अमेरिकी पासपोर्ट नत्यागी नै नेपालमा काम गर्ने चाहनाका साथ सञ्चार मन्त्रालयमा निवेदन दिएका रविले मन्त्रालयले पत्रकारितामा नेपाली जनशक्ति पर्याप्त रहेको भन्दै काम गर्ने अनुमित लिन असफल भए । सञ्चार क्षेत्रको नियामक निकाय प्रेस काउन्सिलले उपलब्ध गराएको विवरणहरु अनुसार अध्यागमन विभाग, सूचना विभाग, श्रम विभाग, सूचना तथा सञ्चार मन्त्रालय लगायत सबै सरकारी निकायले लामिछाने नेपालमा गैरकानुनी रुपमा पत्रकारितामा सक्रिय रहेको प्रमाणित भयो। सधै बेथिति, भ्रष्टाचार र विसंगतिको कुरा उठान गर्ने रवि लामिछाने आफैले राज्य ब्यबस्थाको कमजोरीको फाइदा लिदै जुन उदेश्यले भिसा लिएको हो सो उदेश्य वाहेक गैरकानुनी रुपमा पत्रकारितामा सक्रिय रहेर आफुले जे गर्दा पनि हुन्छ भन्ने घमण्ड देखाएको स्पस्ट भयो । यधपी रवि लामिछाने बहसको अन्त्य भइ सकेको छ ।

बहसको अन्त्य भए पनि मेरो मनमा एउटा प्रश्न तेर्शिएको छ । ६२ घण्टा लामो टक शो सञ्चालन गरि विश्व रेकर्डमा दर्ज भएको न्यूज २४ टेलिभिजनले झन्डै ५ बर्ष अघि कर्मचारीहरुलाई महिनौंदेखि तलब बिहिन बनाएपछि विवादमा तानिएको थियो । नियमित तलबको माग गर्दै न्यूज २४ टेलिभिजनका पत्रकार तथा कर्मचारीहरुले नियमित रिपोर्टिङ्ग तथा कार्यक्रमहरु रद्द गरि आन्दोलन गर्नु परेको थियो। पत्रकारहरुको नियमित तलब समेत नदिएर आलोचित बनेको न्यूज २४ टेलिभिजन हुन सक्ला रवि लामिछानेलाई लाखौ पारिश्रमिक दिएको होला । तर रवि लामिछाने नेपालमा जन्मिएका भए पनि हिजो सम्म नेपाली नागरिकता त्यागेर बनेका अमेरिकी नागरिक थिए। रवि लामिछानेले श्रम स्वीकृति नलिई काम गरि रहेका र गराई रहिएको थियो । भिसामा नेपालमा बस्ने विदेशीले नेपाल भित्र रहदा होश या भिसामा बिदेशमा बस्ने नेपाली बिदेशमा रहदा होश अध्यागमन विभाग, श्रम विभाग र काम गर्ने भए त्यहि विभागको नीति नियममा बस्नु पर्छ कि पर्दैन ? एक पटक आलोचित बनेको न्यूज २४ टेलिभिजनले संचार मन्त्रालय ,पत्रकार महासंघ र सूचना विभागको नीति ,नियमको दयारा भित्र बस्नु पर्छ कि पर्दैन ?

जुन उदेश्यले भिसा लिएको हो सो उदेश्य वाहेक अन्य काम गरेको भएकोले राज्यको ठहर अनुसार रवि लामिछानेलाई कारवाही हुने भए पछी देश विदेश तिर हुने लाखौ नेपालीहरुले समेत आफ्नो प्रोफाइल तस्विरमा आइ एम विथ रवी भन्दै चेन्ज गरे । लाखौ नेपालीको मन संवेदनाले भरियो । हृदयको एक कुनाले रविको लागि आफुले जे पनि गर्ने भनेर उद्घोष गरायो । देश र जनताका लागि रविले पत्रकारिता गरेको भनेर यिनको पक्षमा स्वफूर्त कोरश भए ..”सतिले सरापेको देश” भन्दै देशको, कानुनको , राज्य ब्यबस्थाको ,नेताको खुलेर गालि गरे ।

तर स्मरणीय रहोस यसरि लेख्ने धेरैले आफु बसेको, काम गर्ने देशको जुन उदेश्यले भिसा लिएका हुन् त्यहि गरेर बसेका छन् ।आफु काम गर्ने देशको राज्य व्यवस्थाका खराबीहरूका बारेमा सुनेर ,जानेर, बुझेर ,भोगेर सम्म चुईक्क आवाज उठाउन सकेका छैनन। आफु र आफ्ना पिडित हुदा समेत खुलेर समाचार त के सामाजिक संजालमा एउटा स्टाटस सम्म लेखेंन नसक्ने हामी नेपालीहरु अमेरिकी राहदानी बाहक रवि लामिछानेलाई बर्षौ संबैधानिक अधिकार दिन तयार भयौ,हामी सवैको आवाज मान्यौ । गैर पर्यटक नातेदार भिसामा आएका रविले अमेरिकी राहदानी नत्यागी नै नेपालमा पत्रकारिता क्षेत्रमा काम गर्न पाउ भनेर संचार मन्त्रालयमा निबेदन दिन सक्ने उनले रास्ट्र प्रतिको यति माया भए बर्षौ अघि यी बिषय उठान हुदा नै अमेरिकी राहदानी त्यागको लागि प्रक्रिया चाल्न सक्थे तर अहिले कारवाही हुने निश्चित भए पछी रविले अमेरिकी राहदानी परित्याग गर्नु बाध्यता होकी रहर हो कुनी ?

कारण जे सुकै भए पनि देशभक्त लाई त देशको माया हुन्छ, राष्ट्रियताको माया हुन्छ र आफ्नो माटोको माया हुन्छ। बर्षौ पछी तँन मन मात्र हैन आधिकारिक रुपमा रवि लामिछाने फेरी नेपाली बनेका छन् र हामि सुबेच्छुकहरु लाइ नेपालको पत्रकारिताको शान भन्ने मौका मिलेको छ। त्यसैले सबै कुराहरुको लेखाजोखा गर्ने भन्दा पनि पुरानो घर , जन्मघर फर्किएर आएका रविलाई स्वागत गर्दै समस्त नेपालीहरुको राष्ट्र प्रतिको माया र राष्ट्रियता प्रतिको मोहलाई सलाम गर्दै अाजैदेखि एक अर्का प्रतिको अारोप प्रत्यारोप र खराब षडयन्त्र छाडी अाजैदेखि राष्ट्रको समुन्नती र समृद्धिका लागि हाष्टेमा हैंसे गरौ भन्छु म ।