Dalit student's gang rape: HC upholds life term for five teachers

AHMEDABAD: The Gujarat high court on Saturday upheld life imprisonment of five out of six teachers for repeatedly raping a 19-year-old Dalit girl student of their college in Patan.

The high court reduced punishment of the sixth teacher from life term to ten years' imprisonment.

A two-judge Bench of Justice Akil Kureshi and Justice Z K Saiyed confirmed the life imprisonment for Manish Parmar, Mahendra Prajapati, Ashwin Parmar, Kiran Patel and Suresh Patel — all teachers of Patan's government-run Primary Teachers' Training College (PTC) — but reduced the term of the sixth convict, Atul Patel.

A fast track court in Patan in 2009 had sentenced all six teachers to life term.

जंगबहादुर गन्धर्वलाई ‘सारङ्गीसम्राट’ घोषणा गर्न पहल गरिने

काठमाडौ , १५ मंसिर-एमाले उपाध्यक्ष बामदेव गौतमले सारङ्गीवाधक स्वर्गीय जंगबहादुर गन्धर्व कोषलाई २५ हजार रुपैयाँ सहयोग गरेका छन् । उनले गन्धर्वको साधनलाई सम्मान गर्दै सारङ्गी सम्राट घोषणा गर्न सरकारसँग आग्रह गर्ने आश्वासन दिए । नेपालको सारङ्गी साधनामा उनको ठूलो योगदान भएको नेता गौतमले बताए । मंसिर ११ गते काठमाडौंमा निधन भएका गन्धर्वको शनिबार दलित कलाकार नेपालले काठमाडौंमा गरेको श्रद्धाञ्जली कार्यक्रममा नेता गौतमले सो बताएका हुन् । गीतमा सारङ्गी रेटेका गन्धर्व युगयुगसम्म जीवन्त रहने बताए । राष्ट्रिय दलित आयोगका सदस्य सन्तोष नेपालीले सरकारले गन्धर्वको साधनालाई उचित सम्मान गर्नुपर्ने माग गरे । 

उनको निधनमा सरकारले शोक वक्तव्यसमेत ननिकालेको भन्दै नेपालीले खेद व्यक्त गरे । चलचित्र विकास वोर्डका पूर्वअध्यक्ष ईश्वरचन्द्र ज्ञवालीले इतिहासलाई जीवित राख्न स्वर्गीय गन्धर्वलाई सरकारले उचित सम्मान

मन्दिरमा धुपधजा चढाउने दलित जीवन रक्षाका लागि सदरमुकाममा

प्रेम सुनार, गुल्मी २०७० मंसिर १५ ।केहि दिन अघि मन्दिरमा दलितहरुले धुप–धजा चढाएको विषयमा आक्रमण भएको भन्दै गुल्मीको दरबार देविस्थानका एक दलित अगुवा सुरक्षाको माग गर्दै सदरमुकाम तम्घास आएका छन् । आज (शनिबार) विहान साढे पाँच वजेको समयमा अज्ञात दुई युवाले आफूमाथी आक्रमण गरी मोवाईल लुटेर लगेको भन्दै दरवारदेविस्थान ९ का दलित अगुवा गोकर्ण नेपाली सुरक्षाको माग गर्दै तम्घास आएका हुन् ।

गत आईतबार गाउँमा रहेको मालिका मन्दिरमा दलितहरुले धुपधजा चढाएपछि गैर दलितहरुले त्यहाँका दलितहरुलाई ज्यानमार्ने धम्की दिएको र आज विहान आक्रमण नै भएपछि आफू जीवन रक्षाको लागि भागेर सदरमुकाम आएको नेपालीले बताए ।

 ‘विहानै साढे पाँच वजेतिर गोठमा भैसीलाई पानी तताउन गएको बेला मुख ढाकेका (छोपेका) दुई जनाले झ्याप्पै समात्न आए’ – नेपालीले भने – ‘मैले गुहार मागेपछि मोवाईल खोसेर लगे, म पनि भागेँ ।’ मोवाईल खोसेपछि उनिहरुले ‘ अब देखि बढि होईन बुझीस् ’ भनेर औंला ठडाउँदै हिडेको नेपालीले बताए ।

नेपालीले गएको सोमबार दलित र गैरदलितविच छलफल हुँदा गैरदलितहरुले ज्यानमार्ने धम्की समेत दिएको रेकर्ड आफूले मोवाईलमा गरेर पत्रकारलाई भनेकोले आफ्नो मोवाईल खोसेर लगेको गोकर्णले बताए । उनले

शिव परियारले बलात्कार गरेको भन्दै अमेरिकन युवतीको कास्की प्रहरीमा जाहेरी

पोखरा – पोखरा घुम्न आएकी २६ वर्षीया एक अमेरिकन युवतीले आफूलाई ट्याक्सी चालक शिव परियारले बलात्कार गरेको भन्दै कास्की प्रहरीमा जाहेरी दिएकी छन् । तर परियारले ती युवतीसँग सहमतिमा नै यौन सम्पर्क गरेको प्रहरीमा बयान दिएका छन् ।

अमेरिकन युवतीले प्रहरीमा दिएको बयान अनुसार घट्ना यही मंसिर १० गते सोमबार राति १० बजेतिरको हो । घट्ना भन्दा चार दिन अघिदेखि ती युवतीलाई ट्याक्सी चालक परियारले आफ्नो ट्याक्सीमा पोखरा घुमाउने गरेका थिए । सोमबारको दिन परियारले ती युवतीलाई आफ्नो ट्याक्सी लेकसाइडमा राखी एक स्कुटरमा साईड सिन गर्ने भन्दै हेम्जा पुरयाए । त्यहाँ घुमघाम गर्दागर्दै रात पर्‍यो । 

कोही नभएको मौका उठाउँदै परियारले हेम्जास्थित सडकको छेउमा लगि डरधाक दिँदै बलात्कार गरेको

मधेसवादी दलले दलित र पिछडिएको क्षेत्रको संख्या घटाउने तयारी गर्दै

काठमाडौ, मंसिर १५ - समानुपातिक प्रतिनिधित्व र समावेशीताको मुद्दा उठाउने मधेसवादी दलले समानुपातिकतर्फ दलित प्रतिनिधि घटाउँदै लगेका छन् । प्रत्यक्ष र समानुपातिकमा सिट संख्या कम भएको भन्दै दलित र पिछडिएको क्षेत्रको संख्या घटाउने तयारी गरेका हुन् ।राज्यसँग समावेशी र समानुपातिक प्रतिनिधित्वको मुद्दा उठाएर राजनीति गर्ने ती दलको चलाखीले यसपटक दलित र पिछडिएको क्षेत्रको प्रतिनिधित्व घट्ने भएको हो । 

निर्वाचन आयोगमा समानुपातिकतर्फको सूची बुझाउँदा फोरम नेपाल, तमलोपा, सद्भावना पार्टी, राष्ट्रिय मधेस समाजवादी पार्टीलगायत दलले १ सय १ भन्दा कमको नामावली पेस गरेका थिए । आफूले जितेको सिटका लागि

पेशा मेरो भगवान हो, पुजा गरिरहन्छु : नेपाली

जुम्लाको तलिउम गाउँ विकास समिति वडा नं. ४ का कन्न नेपाली जुत्ता सिलाएरै जीवका चलाई रहेका छन् । विगत ६ वर्षदेखि जुत्ता सिलाउँदै आएका नेपालीलाई घर खर्च चलाउन कुनै अप्ठ्यारो छैन । पहिले भारतमा बसेर जुत्ता सिलाउने काम थालेका उनी अहिले आफ्नै जिल्लामा फर्किएर काम गरिरहेका छन् ।

लामो समयदेखि जुत्ता सिलाउने पेशालाई अंगालेका उनले जुम्लामा बसेर जुत्ता सिलाउन लागेको ३ वर्ष भयो । ३ वर्षजति भारतमा जुत्ता सिलाउने काम गरेपछि उनलाई आफ्नै जिल्लामा फर्किन मन लाग्यो ।

बाबुको हत्यापछि आरन सम्हाल्दै १० बर्षिया छोरा -प्रेम सुनार

बाबुको हत्यापछि आरन सम्हाल्दै १० बर्षिया छोरा, बिशाल । तस्बिर: प्रेम सुनार

कार्तिक २४, गुल्मी । बाबु जनकको असोज १५ गते राती आफ्नै आरनसंगैको बास स्थानमा आफ्नै साथीले घाँटी रेटेरे हत्या गरे । त्यसपछि हप्तौसम्म उजाड बनेको त्यो आरन आफै रोईरहेको थियो । जनकले लगाउने पाईन्ट आरन नजिकै फ्याँकिएको थियो रगतका छिर्काहरु । झिँगाहरु भन्किएका । वास्तबमा त्यो आरन एकदमै एकदमै सुनसान र उदेकलाग्दो थियो । विश्वकर्माका स–साना ९ छोरा छोरीहरु । मृत्युको खवर पाउन साथ छोरालाई भेट्न भारत गएकी श्रीमति र छोराहरु रुदै कल्लाउँदै फर्किए । तम्घास चारीखोलाको त्यो आरनमा नपसी सिधै लागे आँसुका धारा बगाउँदै पुख्यौली घर पुर्कोटदह तर्फ । न प्रशस्त जग्गा जमिन, न त ओत लाग्ने गतिलो स्थान नै । काजकृया सकेपछि कहाँ बस्ने त ? परिवार अल्लमल्लमा पर्‍यो । बाबुको हत्या भएको तम्घासको त्यो डेरामा

मुक्ति विनाको मुद्दा - चिन्ता परियार

कतिपय मान्छेहरु दलित भई जन्मेकोमा आफुलाई शौभाग्यशाली मान्छन् भने कतिपय यस्लाई एउटा नर्किय जीवन प्राप्तिको सराप पनि मानिरहेका छन । जातिय विभेद र छुवाछुतले प्रशय पाएको ठाउका दलित समुदाय आफुहरुले सहनु परेको ब्यवहारका कारण आफनो मानव जिवन सराप पछिको नर्किय जीवन सरह मान्दछन । उनिहरु आफनो सिंगो जिवनलाई नै ब्यर्थैको जिवन जस्तो महसुस गर्छन तर कतिपय दलितहरु आफु दलित हुनुलाई ठुलो शौभाग्य प्राप्त भएको ठान्छन ।

नेपालमा दलित आन्दोलनको इतिहास : एक चर्चा - बाबुराम गजमेर

विषय प्रवेश

दक्षिण एसियाका मुलुकहरूमा, विशेष गरेर भारत तथा नेपालमा हिन्दू वर्ण्र्ाादमा आधारित वर्ण्ााश्रम तथा हिन्दू उच्च जातीय अहंकारवादी, ब्राम्हणवादी, सामन्ती व्यवस्था र मानवजातिकै कलंकको रुपमा रहेको जातीय विभेद एवं छुवाछूत प्रथा आज २१औं शताब्दीको वैज्ञानिक युगसम्म आइपुग्दा पनि कायमै छ । भारतीय धर्तीमा हिन्दू आर्यहरूले हिन्दू धर्मलाई सूत्रबद्ध गरी "मनुस्मृति"को रचना गरेपछि त्यसैको मूल्य-मान्यतामा निकृष्टतम् र अमानवीय प्रथा वर्ण्ााश्रम व्यवस्थामार्फ् मानवसमाजको सबैभन्दा परिश्रमी "सीप र कलाका पारखी" तथा श्रमका मालिकमाथि छुवाछूत प्रथा लादिएको कुरा मानवसमाजको विकासको इतिहासका अध्ययता सबैमा अवगतै छ । मानिस-मानिसलाई धर्म र जातमा विभक्त गरेर शासन गर्ने प्रणाली सामन्तवादी युगमा सबैभन्दा बढी देखा पर्‍यो र त्यसले पँूजीवादी तथा साम्राज्यवादी युगसम्म आइपुग्दा झनै विकराल रुप लिएको छ । विशेष गरेर आजसम्म पनि कायम रहेको दलित समुदायको समस्या भनेको एउटा वर्गीय अन्तर्विरोधभित्रको विशिष्ट समस्याको रुपमा रहेको समस्या नै हो । र्सार्वभौममा विशिष्ट र विशिष्टमा र्सार्वभौम चरित्र रहेको

मोहनलाल कपाली एक संघर्सशिल छवि - ओंमप्रकाश भी.के. गहतराज

दलित योद्धाको सम्मानधेरैले इतिहास बिर्सन्छन् । इतिहासबाट पाठ नसिक्दा अगाडि बढ्न नसकेका उदाहरण धेरै भेटिन्छन् । अझ सामाजिक इतिहास हेर्दा मुलकमा राजनीतिक घटनाको सेरोफेरो घुमिरहेकाले अन्य पक्ष ओझेलमा छन् ।सामाजिक आन्दोलनको साङ्गोपाङ्ग केलाउने जमर्को अझै धिमा गतिमा छ । अझ त्यसमा पनि थोरैको मात्र ध्यान जान्छ, कथित दलित समुदाय, तिनका संघर्ष र बलिदानीका इति वृतान्तमा । तर नेपाली दलित आन्दोलन सोचेजस्तो कमजोर रहेनछ । 

 राणाकालमै सुरु भएको छुवाछूतविरोधी, जातीय विभेदविरुद्धका आन्दोलन विस्तारै सामाजिक स्वरूप ग्रहण गर्दै यहाँ आइपुगेको हो ।त्यस क्रममा धेरैले आन्दोलनको नेतृत्वमा जीवनका अमूल्य समयको बलिदान गरे । नयाँ पुस्ताले तिनको सम्मान गर्नुपर्छ । तिनीहरूबाट सिक्नु पर्छ र इतिहासलाई साक्षी राखेर अघि बढ्नुपर्छ ।  हालै ओमप्रकाश भिकेलले लेख्नुभएको नेपाली दलित आन्दोलनका धरोहर मोहनलाल कपालीको जीवनी बजारमा आएको छ । दलित गैरसरकारी संस्था महासंघ/दलित सशक्तीकरण परियोजनाले १९८० मा जन्मनुभएका योद्धालाई परिचयमा ल्याएको छ । कपाली दलितका मात्र होइनन्, जातीय विभेदविरुद्ध संघर्षमा सहमत हुने सबै

दलितका नाममा रोइकराइ गर्ने र मगन्ते बन्ने दिन अब गइसके

मोहनलाल कपालीको यो ८२औं हिउ"द हो । राणादेखि चार राजा-महाराजाको शासनलाई अनुभव गरेका छन् उनले । प्रजापरिषद्देखि दलित उन्मुक्तिका अनेक अभियानमा जुटे उनी । जवाहरलाल नेहरु, डा. राजेन्द्रप्रसाद, वीआर अम्बेडकरदेखि बीपी कोइरालासम्म साक्षात्कार गरे उनले । कुनै समयमा नेपाल राष्ट्रिय दलित जनविकास परिषद्का अध्यक्ष रहेका उनले त्यसका ६४ वटा शाखामार्फ दलित मुक्तिमा सक्दो कदम चलाए । आरसीटीका फुटबल खेलाडीदेखि विश्वज्योति सिनेमाघरका निरीक्षकसम्म बने उनी ।

विजेश्वरीमा अधिराज्यका दलित विद्यार्थीलाई पढ्ने सुविधा दिन खोलिएको समाज विकास छात्रावासका प्रमुख छन् कपाली । तैपनि उनको अनुभवमा दलितको अवस्था 'चुच्चे ढुंगो उही टुंगो' जस्तो छ । 'अहिले दलितका संगठन दर्जनौं छन्, माग्ने प्रवृत्ति सबैमा उस्तै छ,' हालै भारतको प्रतिष्ठित बीआर अम्बेडकर अन्तर्रर्ााट्रय पुरस्कार पाएपछि उनले आफ्नैबारे भने- 'दलितबाट सरकारमा खुट्टा टेक्नेहरूले पनि आफ्नै हितमा मात्रै ध्यान राख्न सके ।'

एउटी दलित महिलाको सेवाको सम्मान गर्न नजान्ने समाज - त्रिभुवनचन्द्र वाग्ले

अमिता कपाली राजनेता कृष्णप्रसाद भट्टराई अर्थात् किशुनजीकी सहयोगी हुनुहुन्छ । किशुनजी अहिले सत्ता-चर्चामा हुनुहुन्न । राजनीतिको पदीय सम्भावना प्रायः समाप्त भएको छ उहाँको । किशुनजी स्वयं चर्चामा नभएपछि अमिता पनि चर्चामा हुने कुरै भएन । यसअघि अमिता भरखरै किशुनजीको सहयागी बन्न्ाुहुँदा उहाँहरूका बारेमा विभिन्न कोणबाट चर्चा परिचर्चा हुनेगरेका थिए-किशुनजीले अमितालाई विवाह गर्नुभयो, अमिताले छोरा पाइन्, किशुनजीको सम्पत्ती खान अमिताले उहाँसँग .... सम्बन्ध बढाइन्, उहाँहरूबीच यौन सामीप्य हुने गर्दछ आदि इत्यादि पत्रकारिताको मर्यादा र सीमाका कारण उल्लेखै गर्न नसकिने किसिमका सम्बन्धका बारेमा हल्ला चलेका थिए ।
अमिता कपाली धेरैले नचिनेको पात्र हुनसक्दछ तर अमिताले जस्तो आदर्श देखाउनु भएको छ त्यसको केही न केही कोणबाट सम्मान हुनसक्दछ । किशुनजी जस्तो धर्मकर्ममा निष्ठावान व्यक्तिले कपाली अमितालाई

दलित महिलाका मुद्दामा आमसञ्चारकर्मी एकमत - राजेन्द्र ताम्राकार

काठमाडौं १३ मङ्सिर । राष्ट्रियस्तरका प्रमूख सञ्चारमाध्यममा क्रियाशिल सञ्चारकर्मीहरु दलित महिलाका मुद्दालाई सम्बोधन गराउने सवालमा एकमत भएका छन् । दलित महिला संघद्वारा संघको सभाहल कुपण्डोलमा आयोजित दुइदिने ‘सञ्चारमा दलित महिलाका मुद्दाहरु’ विषयक अभिमुखीकरण कार्यक्रममा सहभागी विभिन्न सञ्चारमाध्यममा आवद्ध सञ्चारकर्मीहरुले दलित महिलाका मुद्दालाई आ–आफ्नो सञ्चारमाध्यममा प्राथमिकताका साथ उठाउने प्रतिवद्धता जनाएका हुन् । अभिमुखीकरणको दोस्रो दिन आज नागरिक दैनिकका प्रधानसम्पादक प्रतीक प्रधानले सञ्चारमा दलित महिलाका मुद्दाका सवालमा आफ्नो धारणा राख्दै कुनैपनि समुदायलाई राष्ट्रविकासको मूलप्रवाहीकरणमा सहभागी गराउँदा जातीय आधारमा नभइ आर्थिक अवस्थाको

गाग्री छोइएको घटना प्रति दलित जनजाति पार्टिको घोर भत्र्सना

भैरहवा, मंसिर १२– कास्कीको लेखनाथमा भएको सबिता बिश्वकर्मालाई स्थानिय सार्बजनिक स्थलमा रहेको धारामा पानि भर्नै क्रममा गाग्री छोइएको भन्दै गरिएको कुटपिट तथा दुरब्यहारको घटना प्रति दलित जनजाति पार्टि क्षेत्र नम्बर २ रुपन्देहीले घोर भत्र्सना गरेको छ ।
पार्टीको क्षेत्र नं. २ को अध्यक्ष दुर्गा देबी बिश्वकर्माद्धारा हस्ताक्षरित बिज्ञप्तीमा २१ औ सताब्दीमा पनि मानिस मानिसबीच उच निच तथा छोइछिटोको ब्यहार गर्नु मानव समाजको निम्ती उपहास भएको जनाएको छ ।

 देश जातिय छुवाछुत मुक्त राष्ट घोषणा भै सकेको भए पनि परिवर्तन नचाहने समाजका असमाजिक तत्वहरु बाट यस्तो घटना बारम्बर भैरहनुले पनि समस्त ६० लाख दलित हरुको भवानामा चोट पुगिरहेको बिज्ञप्तीमा उललेख छ ।
जातिय बिभेद जन्य छोइछिटो तथा कुटपिट गर्नै सम्पुर्णलाई कार्वाही तथा पिडित सबिता बिशवकर्मालाई न्याय दिनको निम्ति दलित जनजाति पार्टि सम्बन्धित निकाय संग अपिल गरेको छ । यस प्रकारको घटनालाई ढाकछोप गरि पिडकलाई उन्मुक्ति दिने प्रयास भएमा जातिय बिभेद तथा छुवाछुतको कागजमा मात्रै हैन ब्यहारमा

संविधानसभाभित्र दलितका मुद्दा उठाउन समस्या पर्न सक्ने

काठमाडौ, मंसिर १२ -अघिल्लो संविधानसभाको तुलनामा यसपटक दलित समुदायको प्रतिनिधित्व घट्ने देखिएको छ । अघिल्लो संविधानसभामा विभिन्न पार्टीबाट ५० जना दलित सभासद सहभागी थिए । अबको संविधानसभामा ३० देखि ३५ जना हाराहारीमा दलितको प्रतिनिधित्व हुने विज्ञहरूको अनुमान छ ।

प्रत्यक्ष निर्वाचनमा प्रमुख दलले दलितको उम्मेदवारी न्यून दिएको र उम्मेदवारी पाएकामध्ये अधिकांश पराजित भएकाले यसपटक संख्या घट्ने भएको हो । २ सय ४० सिटको प्रत्यक्ष निर्वाचनमा २ जना मात्र दलित उम्मेदवार विजयी भएका छन् । दुवै विजयी उम्मेदवार एमालेका हुन् । बाँके ४ बाट दलबहादुर सुनार र महोत्तरी ३ बाट रामदयाल मण्डल विजयी भएका छन् । कांग्रेसले दलितलाई

सञ्चार मन्त्रीद्धारा दलित महिलाका मुद्दालाई प्राथमिकता दिन आग्रह - राजेन्द्र ताम्राकार

काठमाडौं १२ मङ्सिर । सूचना तथा सञ्चार मन्त्री माधवप्रसाद पौडेलले दलित महिलाका  मुद्दालाई प्राथमिकताकासाथ उठान गर्न निजी तथा सरकारी सञ्चारमाध्यमलाई आग्रह गर्नुभएको छ । मन्त्री पौडलले सञ्चारलाई समावेशी बनाउन सके त्यसले प्रहरी, प्रशासन  लगायतका राज्यका हरेक निकायमा प्रत्यक्ष प्रभाव पार्नसक्ने कुरा बताउनुभएको छ । 

दलित महिला संघद्वारा संघको सभाहल कुपण्डोल ललितपुरमा आयोजित ‘सञ्चारमा दलित महिलाका मुद्दाहरु’ विषयक अभिमुखीकरण कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै मन्त्री पौडेलले उक्त कुरा बताउनुभएको हो । मन्त्री पौडेलले आफू कानुत सचिव भएका बेलामा जातीय छुवाछूत र सजाय कसुर ऐन

५० वर्षीय मंगलसिंह सार्की विरुद्ध बालिका बलात्कार गरेको किटानी जाहेरी

झापा । ०७० मङ्सिर १२ गते-दमक नपा-२ स्थित भूटानी शरणार्थी शिविर वेलडाँगी सेक्टर २ निवासी भुटानी शरणार्थी ५० वर्षीय मंगलसिंह सार्की विरुद्ध बालिका बलात्कार गरेको आरोपमा मङ्सिर १२ गते ईलाका प्रहरी कार्यालय दमकमा किटानी जाहेरी परेको छ ।
एक सुस्तमनस्थिति भएकी १२ वर्षीया बालिकालाई मङ्सिर ९ गते आरोपित सार्कीले फकाएर आफ्नो घरमा ल्याई बलात्कार गरेको आरोपमा उजुरी परेको सोही शिविरमा कार्यरत सामूदायिक मध्यस्थता अधिकृत अधिवक्ता मणि पराजुलीले बताए । आरोपितलाई प्रहरीले मङ्सिर ११ गते नै गिरफ्तार गरी अनुसन्धान अघि बढाएको जनाएको छ ।

नवौं दलित संसदद्धारा नौबुंदे घोषणापत्र जारी (घोषणापत्र सहित)

काठमाडौंमा जारी नवौं दलित संसद नौंबुंदे काठमाडौं घोषणापत्र वनरी गर्दै सकिएको छ । 'विघटित संविधान सभावका दलित सवालको संरक्षण गरौं ! अर्थपूर्ण समवेशी संविधान सभाको पक्षमा जनमत सृजना गरौं !!' भन्ने मूल नाराका साथ यही २०६९ पौष ७ र ८ गते काठमाडौंमा ६२ जिल्लाका २०१ जना प्रतिनि सहित राजनीतिक दलका नेताहरु, नागरिक समाजका अगुवाहरु एवं नेपाली दलित आन्दोलनका नेताहरुको बृहत उपस्थितिमा सम्मेलन नौ बुंदे घोषणापत्र जारी गर्दै सम्पन्न भएको हो ।

नवौं दलित संसदले जारी गरेको काठमाडौं घोषणापत्र यस्तो रहेको छ ।

नेपालका दलित समुदाय सामन्तवादी हिन्दू वर्णव्यवस्थामा आधारित राज्यव्यवस्थाका कारण जातीय छुवाछूत र विभेदका अलावा राज्यका राजनीतिक, आर्थिक, सामाजिक, साँस्कृतिक, शैक्षिक लगायतका सबै क्षेत्रमा वञ्चितिमा पारेकोे तथ्यलाई दृष्टिगत गर्दै त्यसका विरुद्ध दलितहरुले नेपालको हरेक लोकतान्त्रिक आन्दोलन, संघर्ष र क्रान्तिहरु २००७, २०१८, २०२८, २०३६, २०४२, २०४६ साल, १० वर्षे जनयुद्ध र १९ दिने ऐतिहासिक जनआन्दोलन २०६२/६३ मा दलित समुदायको वलिदानीपूर्ण संघर्षको सम्मान गर्दै,

चुनाव अघि दलितलाई अधिकार, त्यसपछि बहिष्कार

प्रेम सुनार-गुल्मी, ११ मंसिर । दलित जनजाती र पिछडीएकावर्गको अधिकार सुनिश्चित गर्ने नयाँ संविधान बनाउन जनताले सभाषद चुनेर पठाएको एक साता नवित्दै गुल्मीको दरबारदेविस्थानका दलितले मन्दिरमा धुव ध्वजा चढाएबापत ज्यानमार्ने धम्की खेप्नु परेको गुनासो गरेका छन् । दरबार देविस्थान गाविस ९ राक्सेडाँडाको मालिका मन्दिरमा धुपधजा चढाएका दलितहरुले गैरदलितबाट ज्यानमार्ने धम्की आएको गुनासो गरेका हुन् ।
गतवर्ष सबै मिलेर गाउँमा बनाएको मालिका मन्दिरमा धुपधजा चढाउँदा स्थानिय समाजसेवीहरुले नै ज्यानमार्ने धम्की दिएको दलित समुदायका अगुवा गोकर्ण  नेपालीले बताए ।  ‘चुनाव अघि दलितका लागि हाम्रो पार्टिले समानता र अधिकार दिन्छ भन्दै घर घरमा आएर विभिन्नदलले  भोट मागे – उनले भने – ‘अँस्ती आईतवार मन्दिरमा धुप ध्वजा चढाए पछि ज्यानमार्ने धम्की दिए ।’
दरवार देविस्थान गाविसका अगुवा समाज सेवी अशोक थापा लगायतले चुनावको समयमा केही नभनेको र चुनाव सकिने वित्तीकै धम्की दिएको नेपालीको गुनासो छ ।  ‘रुखमा झुण्डाउने धम्की समेत आयो’ – नेपालीले भने –‘आज विहान दरवार देविस्थान गाविसकै ठुला समाज सेवी अशोक थापाले समेत जतिवेला पनि मार्न सक्ने धम्की दिए पछि सबै दलित डराएका छाँै ।’

गाग्री छोएको निहुँमा दलित महिलामाथि कुटपिट

पोखरा, मंसिर ११ – सार्वजनिक धारामा गाग्री छोएको निहुँमा दुर्व्यवहार गरेको आरोपमा कास्कीको लेखनाथमा एक महिलालाई प्रहरीले पक्राउ गरेको छ ।

लेखनाथ नगरपालिका वडा नम्बर २ रिठ्ठेपानीकी सविता विश्वकर्मालाई कुटपिट र दुव्र्यवहार गर्ने स्थानीय रमा कुमाललाई प्रहरीले पक्रेको हो ।

सोमबार विहान सार्वजनिक धारामा पानी भर्ने क्रममा आफ्नो भाँडा छोएको भन्दै कुमालले विकमाथि कुटपिट गरेकी थिइन् । कुटपिटबाट घाइते विकको पश्चिमाञ्चल क्षेत्रीय अस्पताल पोखरामा उपचार भैरहेको छ । कुटपिटबाट बिकको निधारमा चोट लागेको छ ।

कुटपिट र दुव्र्यवहारपछि, पीडितका आफन्तले प्रहरीमा गरेको उजुरीका आधारमा कुमाललाई पक्राउ गरिएको प्रहरी निरीक्षक खड्गबहादुर खत्रीले जानकारी दिनुभयो ।

एउटा दलित अनि दरिद्र भएर समाजमा उपेक्षित हुनुको पिडा

दलित हुनुको पिडा ...रूढीवादि परम्पराले पिल्सिए ग्रस्त भएको हाम्रो समाजमा एउटा दलित अनि दरिद्र भएर समाजमा उपेक्षित हुनुको पिडा लाई सम्धीज्यु -नेपाली कमेडीमा यसरि देखाएको रैछ अवश्य हेर्नु होला

६० लाख दलितको प्रत्यक्षतर्फ मात्र दुई दलित उम्मेदवार

काठमाडौ, मंसिर ९ - प्रत्यक्षतर्फ मात्रै दुई दलित विजयी भएका छन् । बाँके ४ बाट एमालेका दलबहादुर सुनार र  महोत्तरी ३ बाट एमालेका रामदयाल मण्डल विजयी भएका हुन् ।

सुनारले कांग्रेसका कृष्णमान श्रेष्ठलाई पराजित गरेका हुन् भने मण्डलले कांग्रेसकै रामचन्द्र तिवारीलाई पराजित गरेका हुन् । प्रमुख दलमध्ये एमाओवादीले ९ र एमालेले ६ दलित उम्मेदवारलाई उठाएको थियो भने कांग्रेसले एक जनालाई  । 

चितवन २ बाट एमाओवादीका विश्वभक्त दुलाल आहुती भारी मत अन्तरले पराजित भए । उनलाई कांग्रेसका शेषनाथ अधिकारीले पराजित गरेका हुन् । यस्तै  कृषमिन्त्री भइसकेका एमाले पोलिटब्युरो सदस्य छविलाल विश्वकर्माले झिनो मत अन्तरले हारे । उनलाई  २ सय ४ मतअन्तरमा कांग्रेसका अब्दुल रज्जाक गद्दीले पराजित गरेका हुन् । विश्वकर्मा अघिल्लो संविधानसभामा समानुपातिक सभासद थिए ।

त्यो १४ भाषा बोल्ने चरो र दलित सस्थाहरु -गोपाल सिवा

हामी जति पनि देश बिदेशमा खुलेका दलित सस्थाहरु छौ तिनीहरुमा एउटै लक्षय रहेन भने हामी सबैको अवस्था हाम्रो भबिष्य यहि चराको जस्तै हुन्छ यहि कुरालाई प्रस्ट पार्न यो कथा माथि गौर गर्न मित्रहरुलाई म अनुरोध गर्न चाहन्छु ! यो कथा हाम्रै समुदायको हितको लागि हाम्रो समुदाय भित्र देखिएको समस्या देखि टिपिएका विम्ब प्रतिकहरु बुझाएर एक्यबद्ध हुन  प्रेरित गर्ने मनाश्यले भएको हुनाले यसैलाई आधार मानेर कोहि पनि मित्रको चित दुख्न गएमा संयोग मात्र हुनेछ ।

एक जना अमेरिकी ब्यापारी कामको शिलशिलामा अफ्रीका छिर्छन ! अखबारबाट थाहा पाए कि १४ ओटा भाषा बोल्ने चरा समेत किन्न त्यहाँ पाईन्छ ! तर मूल्य अति चर्को थियो ! एक लाख डलर ! उनि करोडपति थिए त्यसैले अफ्रिकाको कोशेली स्वरुप त्यस चरालाई किनेर पार्शल गरि घर पठाईदिए ! केहि दिन पछि ब्यापारी घर पुग्नासाथ श्री मतिलाई सोधेछन "मैले अफ्रीका बाट पठाएको त्यो दुर्लभ चरा खै ह ?" 

सारंगीलाई बिर्सदै गइयो भने गन्धर्व नै हुन सकिँदैन- टिका माया गन्धर्ब

पोखरा - 'दोभानमा बिजुली दाइ साइला, नाउँ डाँडामा बस,' बमबहादुर कार्की र टिकामाया गन्धर्वले करिब २५ वर्षपहिले गाएको यो लोकप्रिय गीत अझै पनि जनजिब्रोमा ताजा छ। यो अहिले पनि सुन्दा उत्तिकै आनन्द आउँछ। यहि गीतकी संकलक ४७ वर्षीया टिकामाया गन्धर्व अझै पनि सारंगी रेटेर गाउँदै हिँड्न छाडेकी छैनन्। लोप हुँदै गइरहेको गन्धर्व संस्कृतिमा टिकामाया अझै पनि नमुनाको रुपमा छिन्।

'यो पुर्ख्यौली पेशा हो, कसरी भुल्न सक्छु र,' उनले भनिन्, 'सारंगीलाई बिर्सदै गइयो भने गन्धर्व नै हुन सकिँदैन, त्यसैले पनि यसको संरक्षणका लागि एक्लै भए पनि लागेकी छु।' भोजपुरको जरायोटार माइती भएकी टिकामायाले पाँच वर्षको उमेरदेखि सारंगी बजाउन थालेकी थिइन्। अग्रजसँग हिँड्ने क्रममा उनले गाउन सिकिन्। गाउँदै हिड्ने क्रममा कास्की लेखनाथका बलबहादुर गन्धर्वसँग भेटघाट भएपछि उनको १३ वर्षको उमेरमा विवाह भएको थियो।

नेपालमा जातिय भेद्भाव र राष्ट्र्संघिय महासन्धिमा प्रतिबद्दता - बिष्णु सिंह (बैजु)

काठ्मान्डुका राजा जयस्थिती मल्लले १४ धौ शताबदीमा पेशागत आधारमा बिभाजन गरिएको नेपाली समाजलाई जंगबहादुर राणाले सन १८५४ मा पुरानो मुलुकी ऐन बनाइ सानो-ठुलो जातमा बिभाजन गरी दिए ।  जहाँनिया शासन बिरुद्ध  जनता संगठित भई बिरोध गर्न सक्ने खतराबाट  सुरिक्षित पार्न  उनले  बेलायतीहरुले अख्तियार गरेको  कुटिल चाल "फुटाउ र शासन गर्"  अनुशरण गरेका थिए ।

राजा महेन्द्रले जंग बहादुरले बनाएको पुरानो मुलुकी ऐन खारेज गरी सन १९६३ मा नया मुलुकी ऐन  घोषणा गरे ।यो ऐनले  जातिय भेद्भाव उन्मुलन गरेको भनियो। अनि   यो ऐन जारी भएको भाद्र १ गतेलाई नेपालका दलितहरुले "मुक्ती दिवस्" को रुपमा भब्यताका साथ मनाउन थाले । राजा महेन्द्रको निकै गुनगाण हुन थाल्यो । पंचायती प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रीहरुले दिवसमा ठुला-ठुला भाषण गर्द्थे ।

बाहुनको सेवा गर्नु नै शुद्रहरु जन्मेका हुन् -तागाधारी समाज,सिकिम

सन १९९२ ताका सिकिमका तागाधारीहरुबाट अत्यन्त गोप्यरुपमा प्रकाशित गरी अतिगोप्य तौर तरिकाले तागाधारीहरुमाझ मात्र यो गायत्री मंत्र वितरण गर्ने काम भएको थियो । अपितु नेपालका तागाधारीहरुमा पनि वितरण गर्ने काम भएको थियो, जुन यस प्रकारको छ । ओ ............... म भुभूवः स्वः तत्सवितु वरेयं भर्गो देवस्य धीमहि धियो योनः प्रचोदयात ।। यर्यूवेद ३३।।२ हामी हिन्दू तागाधरी बाहुन छेत्रीहरुले आफ्नो हित, भलाई र सुरक्षाको लागि एक हुनु पर्ने एवं चिन्तन गर्नु पर्ने दिन आएको छ । विशेष गरेर सिकिम र नेपालको राजनैतिक छेत्रमा कतिपय अति आवश्यक कदम उठाउनु पर्ने महसुस भएकोले यो साँचो पर्चा गायत्री मंत्रद्वारा सबैलाई जानकारी र आफ्नो अधिकारप्रति सतर्क गराउने उद्देश्यले हाम्रो तागाधारी सुरक्षा समाजको तर्फबाट यो पर्चा प्रकाशित र वितरण गर्ने जमर्को गरेका छौं । तागाधारी समाजको उद्देश्य र कार्यक्रमको जानकारी पहिलानै

हिन्दूहरूले सुधार्नुपर्ने एउटा अनिवार्य कूरा

अहिले हाम्रो सम्पूर्ण नेपाली समाज जातीयता, क्षेत्रीयताजस्ता विरोधाभाषी कुराहरूमा जेलिएको छ | यसले नेपाली समाजका वास्तविक उत्पिडित तवकाको सवाललाई ओझेलमा पारेको छ | यो तवका हो : अछूत | नेपाली समाजमा छुवाछुतको सांस्कृतिक प्रचलन विद्यमान छ | हामीले यो तत्थ्यलाई स्वीकार गर्नैपर्छ | छुवाछुत प्रथाको कसले सृजना गर्यो र यसलाई सांस्कृतिक संस्कारको रूपमा कसले अगाडी बढायो ? यस प्रश्नको उत्तर ठूला-ठूला विद्वानहरूसंग पनि छैन | 

हामी हिन्दूहरू जन्मदैखेरि ‘छुवाछुत’मूलक सामाजिक संरचनामा आफुलाई पाउछौं, यही कुरा सत्य हो | सबैले आ-आफ्नो स्वार्थअनुसार यसको ब्याख्या गरेको पाइन्छ | क्रिश्चियन र क्रिश्चियन देशको पैसा बोकेर राजनीति गर्नेहरूले हिन्दू सभ्यतालाई वदनाम गर्न वा कलंकित गर्न यसको प्रयोग गरिरहेका छन् | राजनीतिज्ञहरूले ‘दलित’को पहिचान बोकाएर भोट बटुल्ने प्रयत्न गरिरहेका छन् | हिन्दूवादी संगठनहरूका मानिसहरूले ‘सभा-सम्मेलन’मा छुवाछुतको विरोध गर्छन् तर घर फर्केपछि ‘छिटो’ गर्न समेत पछि पर्दैनन् | यो दोहोरो मानदण्डमा जिउनेहरूको ठूलो हूल छ | यो समूहले जातिवादको विरोध त गर्छ तर आफ्नो चारकिलामा छुवाछुतप्रथालाई जोगाएर राख्छ |

संघीयताले दलितलाई अरू उत्पीडित बनाउँछ – टीकाबहादुर वि. क.

०देशको अवस्था कस्तो देख्नुहुन्छ ?
–अहिले मुलुकको अवस्था अत्यन्त संवेदनशील बनेको छ । जाति, भाषा, धर्म, संस्कृति र क्षेत्रका समस्याहरूलाई संघीय व्यवस्थाको स्थापना गरेर समाधान गर्ने भनिएको छ । यो समस्या समाधान गर्ने होइन, बल्झाउने तरिका हो । अर्कोतिर ऐतिहासिक जनआन्दोलन २०६२÷६३ का सहयात्रीहरूको एकता अहिलेको आवश्यकता हो । तर ऐतिहासिक आवश्यकतातर्फ दलहरूको ध्यान जान नसक्दा मुलुक जटिल परिस्थितितिर मोडिन थालेको छ । राष्ट्रिय एकता खलबलिन गएको छ । राष्ट्रियता संकटमा छ र जनआन्दोलनको उपलब्धी गुम्ने खतरा छ ।

एड्वन कि संस्थापक, समाजसेवी तथा अधिकारकर्मी लाई सयुक्त रुपमा सम्मान

एड्वन कि संस्थापक, समाजसेवी तथा अधिकारकर्मी केहि दिनको मात्री भूमिको भ्रमण पछि पुन कर्मथलो अमेरिका फर्किएकी छिन् । बिसेष कामले केहि हप्ताको बिदाको चाजो मिलाई नेपाल पुगेकी डा. परियारलाई सम्मान कार्यक्रममा समय व्यवस्थापन गर्न भ्याई नभ्याई भएको बताईन । अमेरिकाबाट सोझै राजधानी काठमाडौँ झरेकी परियारलाई काठमाडौँमा सयुक्त रुपमा सम्मान कार्यक्रम गरिएको थियो भने समता फाउन्डेसनका पदम सुन्दासको अध्यक्षतामा सम्पन्न गरिएको उक्त कार्यक्रममा प्रमुख अतिथि ,ललितपुर जिल्लाका न्याधिस रत्न बहादुर बागचन्द हुनुहुन्थ्यो ।

दलित अधिकार दशक घोषणाको राष्ट्रिय प्रतिबद्धता --गणेश बिक

नेपाली राजनीतिमा २००७, २०४६ र २०६२६३ का ठूला परिवर्तन मध्ये संघीय लोकतन्त्रान्त्रिक गणतन्त्र अर्थात परिवर्तनका अंशियार नेपाली उत्पीडित दलित समुदायलाई बनाएको दिन । 

अर्थात पुनःस्थापित संसदद्धारा छुवाछूत मुक्त राष्ट घोषणा गरी दलित समुदायको एकीकृत उत्थानको योजना बनाउने घोषणा भएको दिन र नेकपा एमालेका अध्यक्ष कमरेड झलनाथ खनाल मुलुकको प्रधानमंत्री हुंदा औपचारिक रुपमा जातीय भेदभाव तथा छुवाछूत उन्मुलन राष्ट्रिय दिवस घोषणा गरिएको दिन ।

 यी सबै सन्दर्भलाई जोडेर मुलुकका पूर्व प्रधानमंत्री ज्यूहरुले निम्न प्रतिबद्धता गरिएको सगौरव अवगत गराउन चाहन्छु ।

वरिष्ठ सारंगी वादक जंगबहादुर गन्धर्व सिकिस्त बिरामी

काठमाडौं, मंसिर ३ – वरिष्ठ सारंगी वादक जंगबहादुर गन्धर्व सिकिस्त बिरामी हुनुभएको छ । निमोनियाबाट ग्रस्त गन्धर्वको ललितपुर सानेपामा रहेको स्टार अस्पतालमा उपचार भैरहेको छ ।उहाँलाई आइसियूमा राखिएको छ । गन्धर्वको उपचारका लागि राष्ट्रिय लोक तथा दोहारी गीत प्रतिष्ठान केन्द्रीय समितिले १५ हजार र उपत्यका समन्वय समितिले १० हजार रुपैयाँ सहयोग गरेको प्रतिष्ठानका महासचिव रमेश बिजीले जानकारी दिनुभयो ।

त्यस्तै नेपाल संगीत उत्पादक समाजले १० हजार रुपैयाँ सहयोग गरेको उपाध्यक्ष कस्तुप पन्तले जानकारी दिनुभयो । गन्धर्वको उपचारमा आर्थिक अभाव हुन नदिने र आवश्यक परे प्रतिष्ठानका ६१ वटा शाखाबाट आर्थिक संकलन गर्ने प्रतिष्ठानका अध्यक्ष चन्द्र शर्माले बताउनुभयो ।दाङका बासिन्दा गन्धर्वले १ लाख भन्दा धेरै गीतमा सारङ्गी बजाउनुभएको छ । गन्धर्व नेपालका एक मात्र व्यवसायिक सारंगी वादक हुनुहुन्छ ।

दलित बौद्धिकका विशेषता -डा. तारालाल श्रेष्ठ

मंसिर २ - किनारीकृत समुदायले आफ्नो आवाजलाई जबर्जस्त राजनीतिको केन्द्रमा स्थापित गर्न सक्नुपर्छ, अनिमात्र तिनको बोली सबैले सुन्छन् । विचार प्रवाह र पहिचानका लागि बोलीको सामान्यः हामीले सोचेको भन्दा बढी नै महत्त्वपूर्ण भूमिका हुन्छ । बोली बेगर कुनै विचार स्थापित बन्दैन । यसर्थ बोलीको खेती गर्ने बुद्धिजीवीको भूमिकाका लागि हरेक शक्तिकेन्द्रले विशेष स्थान निर्माण गरेका हुन्छन् । प्रज्ञा प्रतिष्ठान, विविध पुरस्कार, पद, फेलोसिप आदि महान उद्देश्यबाट अभिप्रेरित भएर मात्रै स्थापना भएका होइनन् । 

यी सबै शक्तिको हैकमभन्दा पर निरपेक्ष छैनन् । दलित -अ)प्रतिनिधित्वका कुरा पनि शक्तिको प्रभावभन्दा पर छैन । यद्यपि अप्रतिनिधित्व प्रतिनिधित्वको बोली बोल्ने प्रभावकारी स्पेस हो । न्युन वा अप्रतिनिधित्वकै आधारशिलाबाट अहिले निर्वाचन आयोगले जारी गरेको तथ्याङ्कमाथि दलित

संविधानसभा र दलितको स्थान - ब्रह्मदेव राम

देश परिवर्तनको द्रुतगतिमा लम्कन बाध्य भएको छ । इतिहासको यो यथार्थलाई कसैले रोक्न सक्दैन । १० वर्षो माओवादी युद्ध, माओवादीसहितको १९ दिने जनआन्दोलन र मधेसी जनअधिकार फोरम तथा जनतान्त्रिक तर्राई मुक्तिमोर्चाको २३ दिने मधेस आन्दोलनले इतिहँसमै अहंकारवादी निरंकुशता र सामन्तवादको संस्कारलाई घु“डा टेक्न बाध्य बनाए

तापनि तर्राईमा दलितका बस्तीहरू उठीबास, चरम छुवाछूत तथा विभेदपर्ूण्ा अन्याय र अत्याचार झन्-झन् बढ्दै किन गइरहेका छन् - यतिबेला परिवर्तनको तीव्र आकांक्षासहित १० वर्षो जनयुद्ध, दोस्रो जनआन्दोलन र मधेस आन्दोलनमा होमिएका दलितहरूको अवस्था के हुनसक्छ - दलितका समस्या सम्बोधन गर्न राजनीतिक पार्टर्ीीले के गर्न जरुरी छ - संविधानसभा जस्तो गहन विषयमा दलितका मुद्दा कसरी

दलितका लागि आफ्ना पार्टी भित्र अली पोजिटिभ काम गर्न शुरु गरौँ

कोही कँग्रेस, कोही एमाले, कोही माओवादी, कोही दरबारिया त कोही वामपन्थी वा प्रतिगामी भएका हामी दलितहरु कोही हिन्दु, कोही मुस्लिम कोही क्रिश्चियन त कोही बौद्ध छौ !यस्ता बिबिधता भएका हामी दलितहरु आम दलित  अस्तित्वको अस्तित्ववधिमा गौरवान्वित हुन पर्ने हो, राजनीतिक सशक्तिकरण हुदै वर्गीय स्वार्थमा केन्द्रित हुनु पर्ने हो  तर बिडम्बना अहिले धेरै जाने बुझेका दलित भनिन चाहने र नचाहनेहरु नया पुराना दलित अग्रजहरु राजनीतिक संकिर्णतातिर अग्रसर भैरहेका छन् ।

हाम्रो सरोकार भाग -५

This Television Program is broadcast by Nepal Television (NTV) which is jointly produced by Feminist Dalit Organization (FEDO) and Solution Media Pvt.Ltd. this is the 5th episode. This episode is about short biography of UML leader Laxmi B.K, (CA candidate of Proportional representative (PR) from Kanchanpur, Uma Devi Badi, Nepali Congress leader (CA candidate of Proportional representative (PR) from Kailali and Nekapa Male (CP Mainali) leader Mira Nepali (FPTP) Direct candidate of Kanchanpur election constituency no. 4.

साभार : - निर्मल अधिकारी /युटुब चयानल 

कांग्रेस र एमालेले पत्याएनन् दलितलाई

काठमाडौं,कात्तिक २८ –पुर्वाञ्चलमा ठुला राजनीतिक दलहरुले प्रत्यक्षतर्फ दुइजना मात्र दलित उम्मेदवार उठाएका छन् । दुबैलाई एमाओवादीले उम्मेदवार बनाएको हो । कांग्रेस र एमालेले भने कोही पनि दलित उम्मेदवार उठाएका छैनन् ।

एमाओवादीले मोरङ –८ मा गोपी अछामीलाई उम्मेदवार बनाएको छ । उनी अघिल्लो निर्वाचनमा पनि त्यही क्षेत्रबाट बिजयी भएका थिए । त्यस्तै भोजपुर–१ मा एमाओवादीले खेमराज नेपालीलाई

दलित समुदाय बीचको आपसी विभेदको अन्त्य हुन पनि निकै जरुरी

मुलुकका थुपै्र समस्या मध्ये जातिय विभेद पनि एक हो । समाजमा अझै पनि जातिय विभेद कायमै छ । जातिय विभेदका घटनाले कुनै कुनै समयमा जटिल मोड समेत लिने गरेको छ । कथित उपल्लो जातिले कथित तल्लो जातका व्यक्तिमाथि विभेद गर्दा यस्ता समस्या हुने गरेका छन् । राज्यले जातिय विभेद गर्नेलाई कानूनी कारवाही गर्ने व्यवस्था गरेपनि जातिय विभेदका घटनामा कमि आउन सकेको छैन ।

 २०६३ साल जेठ २१ गते पुर्नस्थापित संसदले नेपाललाई छुवाछुत मुक्त राष्ट्रको रुपमा घोषणा गरेको थियो । सोही वर्षबाट नेपालमा जेठ २१ गते जातिय विभेद उन्मुलन दिवस मनाउन थालिएको हो । हरेक वर्ष आयोजना हुने यो दिवसमा सबै राजनीतिक दलले विभेद अन्त्यको प्रतिवद्धता समेत व्यक्त गर्ने गरेका छन् । तर त्यो प्रतिवद्धता व्यवहारमा कार्यान्वयन हुन सकेको छैन । कतिपय घटनामा त राजनीतिक दलका नेता कार्यकर्ताहरुकै संलग्न रहने समेत पाईन्छ । ती

दलित महिलालाई राजनैतिक दलले समेत उपेक्षा गरेको छ

नेपालमा महिलाहरुको अवस्था अझै पनि नाजुक छ । महिलामाथि हिंसाका घट्नाहरु दिनप्रतिदिन बढिरहेका छन् । महिलाहरु जिउदै जलाइएका घट्ना बाहिर आएका छन् । बलत्कारका घट्ना उस्तै बढेका छन् । अझ महिलाहरु सामाजिक, आर्थिक, शैक्षिक, राजनीतिक, प्रशासनिक लगायत सबै क्षेत्रमा पुरुषको तुलनामा पछि नै छन् । नेपालको कुल जनसंख्याको आधा भन्दा बढी हिस्सा ओगटेका महिलाहरु राज्यका हरेक क्षेत्रमा पछाडि रहेका छन् । महिलाहरुमा दलित महिलाहरुको अबस्था अझ बढि नाजुक छ । नेपालको कुल जनसंख्याको ११ प्रतिशत रहेका दलित महिलाको राजनीतिमा न्युन सहभागिता छ । 

राजनीतिमा दलित महिलाको स्थान नगन्य अवस्थामा छ । महिला अधिकारका लागि भन्दै गठन भएका अधिकांश गैरसरकारी संस्थामा समेत दलित महिलाको स्थान न्युन छ । दलित महिलालाई राजनैतिक दलले समेत उपेक्षा गरेको आरोप मात्र लगाएनन । उनीहरुको नाममा भोटको राजनीति गर्ने दलहरुले सत्तामा पुगेपछि बिर्सिने गरेका छन् । दलित महिला संघको तथ्याड्ढ अनुसार पार्टीका जिल्ला संगठनमा बाँकेमा तीन दशमलव दुई, कैलालीमा दुई

अन्तरजातीय प्रेमविवाहका कारण “भूमिगत” चेलीको डायरी

अन्तरजातीय प्रेमविवाह गरेका विनीता दुवाडी र भीमबहादुर विश्वकर्मा विगत डेढ महिनादेखि राजधानीमा बस्दै आएका थिए । माइतीबाट असुरक्षाको अनुभूति भएपछि आफूहरू ‘भूमिगत’ रूपमा बसिरहेको बताउने विनीता आइतबार कलेजबाटै अपरहणमा परेकी छिन् । प्रहरीले उनको खोजी कार्य गरिरहेको छ । यसै सन्दर्भमा उनले आफ्नो प्रेम र विवाहबारे साउन १३ गते लेखेको डायरीको सम्पादित अंश :

७ असोज ०५२ मा धादिङको नलाङ–४, दुवाडी गाउँमा मेरो जन्म भएको हो । बुवा केशव दुवाडी र आमा गोमा दुवाडीकी म जेठी छोरी हुँ । घरकी जेठी छोरी भएकीले होला, परिवारबाट मायाको कमी महसुस गरिनँ । पारिवारिक स्नेहका कारण बाल्यकाल सुखमय नै रह्यो ।

मैले पाँच वर्षको उमेरमा विद्यालय जीवन सुर गरेँ । बाबा भन्नुहुन्थ्यो– म सानैदेखि अनुशासित र लगनशील स्वभावकी थिएँ । मेरो पढाइ राम्रो थियो । माध्यमिक शिक्षाका लागि घरबाट २ घन्टाको दूरीमा रहेको सिद्धेश्वर माविमा भर्ना भएँ । त्यहीँबाट प्रवेशिका परीक्षा प्रथम श्रेणीमा उत्तीर्ण गरेँ ।

हाम्रो समाजमा प्रथम श्रेणीमा उत्तीर्ण हुनु सौभाग्यसहित चुनौतीको कुरा थियो । योसँगै म र मेरो परिवारमा खुसीको सीमा नै रहेन । प्रवेशिका परीक्षा उत्तीर्णपश्चात् म फेरि उही सिद्धेश्वर उमाविमा पढ्न थालेँ । शिक्षा संकायमा ऐच्छिक अंग्रेजी विषयको अध्ययन गर्न थालेँ ।

छोराको रहरमा दसौं बच्‍चा जन्माउन खोज्दा दलित महिलाको मृत्यु

सुर्खेत : छोराको रहरमा दसौं बच्‍चा जन्माउन खोज्दा वीरेन्द्रनगर नगरपालिका-६ की ३५ वर्षीया इन्द्रा सुनारको सोमबार राति क्षेत्रीय अस्पताल सुर्खेतमा मृत्यु भएको छ।

 मृतकका दाजु खलबहादुर सुनारले सोमबार हिँडेरै अस्पताल पुगेकी बहिनीको चिकित्सककोलापरबाहीका कारण मृत्यु भएको आरोप लगाए।मृतकका आफन्तले उपचारमा खटिएका चिकित्सकलाई कारबाही र पीडितलाई उचित क्षतिपूर्ति माग गर्दै मंगलबार दिनभर अस्पताल परिसरमा प्रदर्शन गरे।

व्यवहारबाटै छुवाछूत अन्त्य गर्ने भन्दै गुल्मीमा माओवादी चलाएको त्यो अभियान

गत बर्ष गुल्मीमा  व्यवहारबाटै छुवाछूत अन्त्य गर्ने भन्दै माओवादी यसरी अभियान चलाएको रैछ ......सधैँ दलित भनेर हेपिने गरेका तोरीपाटाका लालबहादुर नेपालीको घरमा एक हुल ब्राह्मण-क्षत्रीहरु पसेर चियानास्ता खान थालेपछि नेपाली तिनछक परे। पुस्तौंदेखि दलित भनेर कहिल्यै आफ्नो घरमा नपस्ने र सँगै बसेर नखानेहरु एकाएक आफूहरुले नै पकाएको खाना खाँदा नेपालीको पनि अचम्म भयो।

जनयुद्धकालको जस्तै झल्को सम्झेर केहीबेर त नेपाली परिवार फेरि जनयुद्ध नै शुरु भयो कि भनेर त्रसित भए तर केहीबेरपछि गाउँकै क्षत्री समुदायका माओवादी नेता नरेन्द्र कुँवरले आफूहरु अब व्यवहारबाटै छुवाछूत अन्त्य गर्ने भन्दै यसरी अभियान चलाएको जानकारी दिएपछि मात्र उनीहरुको शंका मेटियो।

उफ, हाम्रो सांस्कृतिक स्तर ! - प्रदीप ज्ञवाली

स्थानीय भगवती मन्दिरमा प्रवेश गरेको आरोपमा रौतहटको पिपरिया, भिङ्डाबरस्थित दलित बस्तीमा कथित माथिल्लो जातिका व्यक्तिहरूद्वारा गरिएको आक्रमण र दलितहरूको विस्थापनको समाचारले यो हप्ता मानव मर्यादा र आधुनिक सभ्यताको खिल्ली उडायो ।

 दुर्भाग्यवश, यस्ता घटना अपवाद होइनन्, नियमित आकस्मिकताका रूपमा दोहोरिइरहेका छन् । चुल्हो छोएको निहुँमा मारिएका कालिकोटका मनवीर हुन् या सिनु नफालेको निहुँमा नाकाबन्दी गरिएका सप्तरीका दलितहरू, अन्तरजातीय विवाहका कारण मारिनुपरेका युवतीका कथा हुन् या दलित युवालाई 'देश निकाला' गरिएको सन्दर्भ- 'छुवाछूत मुक्त' घोषणा गरिएको सात वर्ष बितिसक्दा पनि गणतान्त्रिक नेपालमा दोहोरिइरहेका यस्ता घटनाले हाम्रासामु चुनौतीपूर्ण प्रश्न तेस्र्याइदिएको छ ।
आखिर कहाँ छ, हाम्रो सांस्कृतिक रूपान्तरणको कार्यसूची ?

बल्ल पुगे दैलेखका दलित बस्तीमा उमेद्वार

लेख लेखेको पारीश्रमिकले दलित विद्यार्थी पढाउने

गुल्मी २६ कार्तिक । एकिकृत नेकपा माओवादीका केन्द्रिय सदस्य बामदेव क्षेत्रीले आफूले विभीन्न पत्रपत्रिकामा लेखेको लेखवापत पाउने पारीश्रमिकले दलित विद्यार्थीलाई पढाउने बताउनु भएको छ ।  दलित विद्यार्थीहरु शिक्षाबाट बञ्चित भएकोले अति विपन्न दलित परीवारका जेहेन्दार विद्यार्थी आर्थिक अभावमा शिक्षाबाट बञ्चित हुन नपरोस भनेर आफूले दलितलाई पढाउने बताउनुभयो ।

गुल्मीको सिर्सेनीमा जनताहरुले दतिलका लागि पुराना राजनेतिक दलहरुले केही सहयोग नगरेर उपेक्षा गरेको गुनासो गरेपछि उहाँले यस्तो आश्वासन दिनुभएको हो । 

एकीकृत नेकपा माओवादीले दलित, जनजाती, महिला र उपेक्षित उत्पिडित वर्गको हितको लागि जनयुद्धकालदेखि नै लडेकोले माओवादीमात्रै उनीहरुको हितको पार्टि भएको बताउनुभयो । उहाँले दलित बर्गलाई विभीन्न राजनैतिक दलहरुले चुनावमा भोटब्यांकको रुपमा मात्रै प्रयोग गर्ने तर चुनावपछि उनीहरुको हितमा कुनै निति निर्मण नगर्ने भएकोले माओबादी संधै निति निर्माण तहमै दलितको हितको लागि लागीरहेको बतउनुभयो ।साभार : गुल्मिटुडे

दलित बस्तीमा निर्वाचनले होइन शितलहरले पिरोलेको छ (भिडियोसहित)

रौतहट, कार्तिक २६ । संविधानसभाको निर्वाचनका लागि उमेदवारहरु मतदातासमक्ष पुग्दा थुप्र्र्र्रै आश्वासन बाड्ने गर्दछन् तर रौतहटको लक्ष्मीपुरमा रहेको दलित बस्तीका बासिन्दालाई भने उम्मेदवारले आश्वासन समेत दिन सकेका छैनन् । त्यसैले उनीहरुलाई निर्वाचन भन्दा पनि आफ्नैै समस्याले पिरोलेको छ । एक रिपोर्ट ...

सामाजिक भेदभाव र कुरीति हटाउने हलोक्रान्ति

देशमा प्रजातन्त्रको उदय हुनुअघि लमजुङको दुराडा“डाका ब्राहमण्ँहरुले सामाजिक भेदभाव र कुरीति हटाउने भन्दै २००६ साल साउन ११ गते पहिलोपटक हलो जोतेको दिन लाइृ हलो दिवसको रुपमा मनाईन्छ । जाति विशेषलाई मात्रै हलो जोत्न लगाउने संस्कारको अन्त्य गर्नुपर्छ भन्दै लमजुङ दुराडाँडाका ब्रामहणहरुले दुराडाँडा अर्चल्यानीको बाँकेगरामा सामुहिक रुपमा हलो जोतेको दिनको सम्झनामा हरेक बर्ष हलोत्कषण दिवसको रुपमा मनाइने गरिएको छ । सामाजमा रहेको कुरीतिको अन्त्य गर्न सामहिक रुपमा साउन ११ गते हलोक्रान्तिको थालनि गरिएको थियो ।राणा सरकारको तानशाही संस्कारसँगै मौलाएको ब्राह्मणवाद र जातीय भेदभावसँगै हलीप्रथा अन्त्यका लागि पण्डित तोयानाथ अधिकारीको अगुवाइमा लेफ्टिनेन्ट शेषकान्त अधिकारी, मुखिया हरिभक्त पौडेल, मायानाथ पौडेल, श्रीकान्त अधिकारीलगायत २७ जनाले पहिलो पटक हलो जोतेका थिए ।

श्रीमानले आफ्नै श्रीमतीलाई बोक्सी भनेर डामे

साभार:- कान्तिपुर

दलित जनजातिका उम्मेदवार एमाले प्रवेश

pic credit Dnf

तनहुँ, कार्तिक २४ - तनहुँ क्षेत्र नम्बर २ मा दलित जनजाति पार्टीको तर्फबाट प्रत्यक्ष तर्फकी उम्मेदवार मनमाया विक एमालेमा प्रवेश गरेकी छन् । एमालेले शनिबार दमौलीमा गरेको चुनावीसभामा उनी उम्मेदवारी त्यागेर एमाले प्रवेश गरेकी हुन् ।विकलाई एमाले जिल्ला अध्यक्ष केदार सिग्देल र एमाले समानुपातिक उम्मेदवार कलिला खानले फूलमाला र खादा लगाएर पार्टी प्रवेश गराएका थिए ।
 विकले एमालेको सिद्वान्त र विचार मन परेकाले एमालेमा प्रवेश गरेको बताइन् । उनले एमालेको नीतिलाई आत्मासाथ गर्दै अघि बढ्ने प्रतिबद्वता व्यक्त गरेकी थिइन् । 'एमालेको सिद्वान्तलाई मन पराएर नै अघि बढ्ने वाचा गरेर प्रवेश गरेकी हुँ,' उनले भनिन्, 'अरूलाई पनि एमालेकै विचारलाई आत्मसाथ गर्न आग्रह गर्छु ।' 

 एमाले जिल्ला अध्यक्ष सिग्देलले दलित, सर्वहारा र सम्पन्न सबै वर्गलाई मिलाएर लैजाने पार्टी एमाले भएकाले प्रवेशको लहर चलेको बताए । उम्मेदवार नै एमालेमा प्रवेश गर्नुले एमालेलाई नयाँ ऊर्जा मिल्ने उनले बताए ।
-साभार:- कान्तिपुर

नेपाल र भारतका दलित समस्या र एकता तथा सम्मान कार्यक्रम

आज राजधानीको बानेश्वोर स्थित अल्फा बेटा कम्पेलक्समा नेपाल - भारत दलित मैत्रि संघ र समता साहित्य एकेडेमी  मुम्बाइ महाराष्टको संयुक्त आयोजनामा नेपाल र भारतका दलित समस्या र एकता तथा सम्मान कार्यक्रमको आयोजना भयो   ।
 उक्त कार्यक्रमा बिगत लामो समयदेखि दलित समाजको हक, अधिकार उत्थानका निमित्त योगदान गरेबापत दलित योध्दाहरू मध्येका हिरा विश्वकर्मा, मेजर बल बहादुर र इ. मान बहादुर बस्यालार्इ लाइफ टायम एक्चिभमेण्ट अन्तरराष्टिय अवार्डव्दारा सम्मान गरियो । सो अवसरमा गजाधर सुनार, चक्रमान विश्वकर्मा, संजु बैठा, चन्द्रकुमार गदाल,बिष्णु माया परियार र भोजमान लामगादेलार्इ नेपाल भारत फ्रेण्ड्शिप अन्तराष्टिय अवार्डव्दार सम्मान गरिएकोछ । यसरी नै सो कार्यक्रममा भारतका बिभिन्न राज्य र अमेरिकाबाट सहभागी मध्ये केहि महानुभवलार्इ सम्मान गरिएको थियो । उक्त सम्मान तथा पुरस्कार प्रज्ञाप्रतिस्ठान कुलपति तिलबिक्रम नेम्बांङ, समता साहित्य अकादमीका अध्यक्ष एस. डी. टेंडेकर, नेभादमै संघका अध्यक्ष अोमप्रकाश बिश्वकर्मा, पूर्व मंत्री हरिशंकर परियार , पूर्व सांसद ऋषिबाबु परियारले प्रदान गर्नु भएको थियो ।