बैतडी, गौरापर्वमा दलितमाथि हुने विभेद कायमै रहेको पाईएको छ
। गौरादेवीको प्रतिमा छुन नहुँने, बिरुडा ( पञ्च अन्न) दलितले बनाउनन
नहुँने, बनाए पनि गौरादेवीलाई नचढ्ने, दलित महिलाहरुले उपसाना गरी दुबधागो
लगाउन नहुँने लगाायतका विभेद अझै हट्न सकेका छैनन् ।
धार्मीक मान्यता
अनुसार गौरी (पार्वती) ले शिवलाई पाउन उपासन गरेको किवदन्तीमा आधारित सुदूर
पश्चिममा मनाईने गौरा पर्वमा दलितहरुले विरुडा पाउन गैर दलितको भर पर्दै
आएको पाईएको छ । गौरा पर्वको शुभ मुहुर्तमा बाजा बजाउन भने दलित नभई हुँदैन
। यस्तै दलितले सिलाएका लुगा धोएर गौरा पर्वमा शुद्ध गरेर लगाउने चलनले
पनि विभेद कायमै रहेको पुष्टि गरेको छ ।
धार्मीक विधि अनुसार गौरीको
प्रतिमा बनाई पतिको दीर्घायु तथा राम्रो पति पाउन महिलाहरु उपासना बसेर
घाँटीमा दुबधागो लगाउने चलन छ । तर, यो दलित महिलाहरुका लागि भने बर्जित
गरिदैं आएको पाईएको छ ।
धर्म शास्त्रमा दलितहरुले गौरीको प्रतिमा बनाउन
नहुँने र बिरुडा भिजाउन नहुँने कतै उल्लेख नभएको र यो मान्छेले धर्मका
नाममा चलाएको सामाजिक कुरिति भएको दलितहरुमाथि हुने विभेदका विषयमा पिएचडी
गर्दै गरेका बैतडीका केदारचन्द्र भट्ट बताउनुहुन्छ । भट्ट भन्नुहुन्छ–
“राम्रो श्रीमान र राम्रो पत्नी पाउन सबै मान्छेको उत्तीकै ईच्छा र चाहना
हुन्छ , यस्तो पवित्र सोचाका लागि किन दलितलाई वञ्चित गर्ने ?” पश्चिमा
संस्कृतिले गर्दा गौरा पर्वको ओज र गरिमा घटदै गईरहेकाले यस्ता सामाजिक
कुरिति हटाएर दलित गैर दलितले सामूहिक रुपमा एकैनासले गौरा पर्व मनाउनु
पर्ने उहाँको भनाई छ ।
No comments:
Post a Comment