दलितवर्गमा सूचीकृत जात-जातिहरुको अनुसूची विवरण

दलितको परिभाषा

"हिन्दू वर्णा श्रम जाति व्यवस्था, वि.सं. १९१० को मुलुकी ऐनबाट पानी नचल्ने र छोइछिटो हाल्नु पर्ने जातजाति भनी जातीय भेदभाव एवं समाजमा अछुत मानिएका र सामाजिक, आर्थिक, राजनैतिक, शैक्षिक तथा धार्मिकरुपमा राज्यको मूलप्रवाहबाट पछाडि पारिएका जातजातिका समुदायलाई दलित वर्ग भनी परिभाषित गरिएको छ।"

दलितवर्गमा सूचीकृत जात-जातिहरुको वर्णनुक्रम अनुसारको जातीय अनुसूची;

---

क) पहाडे मूल

    १. गर्न्धर्व (गाइने)                              २. परियार (दमाई, दर्जी, सुचिकार, नगर्ची, ढोली, हुड्के)
    ३. बादी                                         ४. विश्वकर्मा (कामी, लोहार, सुनार, ओड, चुनँरा, पार्की, टमटा)
    ५. मिजार - (सार्की, चर्मकार, भूल)            ६. पोडे (देउला, पूजारी, जलारी)    ७. च्यामे (कुचीकार, च्याम्खल)

---

(ख) मधेशी मूल

८. कलर       ९. ककैहिया     १०. कोरी   ११. खटिक     १२. खत्वे (मण्डल खङ्ग)     १३. चमार (राम, मोची, हरिजन रविदास)
१४ चिडिमार   १५. डोम (मरिक)  १६. तत्मा (ताँती, दास)      १७. दुसाध (पासवान हजरा)   १८. धोवी (रजक हिन्दु)
१९. पासी       २०. बाँतर        २१. मुसहर           २२. मेस्तर (हलखोर)     २३. सरभङ्ग (सरवरिया)   २४. नटुवा
२५ ढाँडी    २६. धरिकर/ धन्कार

१. गन्धर्व जातिका थरहरु
१. गाइने २. गान्धारी ३. गायक ४. बैगार ५. गायन ६. कालोपौडेल ७. जोगी ८. कालाकौसी ९. सूर १०. तुर्की ११. बोगरी १२. भूषाल     १३. कालिचन १४. सुरसमान १५. मेघनाथ १६. भाट १७. रसाइली १८. कालाशाह
२. परियार जातिका थरहरु
१. सुनाम२.  नगवान३.  ब्रम्हदास ४. बर्देवा ५.  रनम्याली ६.  रनपहेली ७.  कालाथोकी ८.  छिनाल ९.  जनैदार १०.  वर्मदास ११.  सेवा १२.  दर्नाल १३.  गौरवाग १४.  तिल्क्यानी १५.  तिखत्री १६.  रुकमेली १७.  भेरीकार १८.  कालीदास १९.  घतानी २०.  हेनमाङ           २१.  सुनदास २२.  गोरखनाथ २३.  रैका २४.  वागदास २५.  गुईदेल २६.  जैरु २७.  बैज २८.  बैजाकोटी २९.  रामजाली ३०.  नेपाली  ३१.  टेलर ३२.  मास्टर ३३.  सुकुरयाल ३४.  कोटान्जली ३५.  कालाखाती ३६.  पाचकोटी ३७.  देउकाडी ३८.  नागरी ३९.  आउजी ४०.  सिलाल ४१.  गजमेयर ४२.  बागचन्द ४३.  नगवाग ४४.  दर्जी ४५.  सुपयाल ४६.  भित्रकोटी ४७.  मित्रकोटी ४८.  सिवा ४९.  भेटेसिवा ५०.  सेन ५१.  सिलाधर ५२.  विटालु ५३.  कोखरे-कुखरे सिवा ५४.  कटवाल ५५.  नैबाग ५६.  रनपौली ५७.  मुडले ५८.  बुडाप्रीथी ५९. सुनचेउरी ६०.  साहिसमुन्द्र ६१.  देवल ६२.  फुडके ६३.  रजवर ६४.  सुकुटयाल ६५.  नकबाध ६६.  काखरे ६७.  छिनाल ६८.  मुडलेकार्की ६९.  गौरी ७०.  बाग ७१.  त्रिखत्री ७२.  घतानी ७३.  सुकुवाट्याल ७४.  कोटानजारी ७५.  कालाखानी ७६.  सुन्दास ७७.  साइतपाच ७८.  चित्रकार ७९.  सिल्पकार ८०.  बैकपी ८२. श्रमिक ८३.  रणपहेली ८४.  ठटाल ८५. हंसमुखे ८६.  श्री ८७.  खाती ८८.  चण्डुचार ८९.  दनोल ९०.  नगर्ची ९१.  ढ्याकी ९२.  कढैवरी ९३.  रचना ९४.  दकास ९५.  मोत ९६.  दास ९७.  लाखे ९८.  रनवेहली ९९.  चाहार १००.  चुडाल १०१.  बाग्धास १०२.  रजवास १०३.  लाप्रे १०४.  नेगी १०५.  माले १०६.  कनाल १०७.  करुवाल १०८.  माल्बोक १०९.  पट्टेली ११०.  वास्ताकोटी १११.  राजगाइ ११२.  घलेख ११३.  हुड्के ११४.  र् याइझ्यार ११५.  याग्ने ११६.  सुँगुरे ११७.  कार्कीडोली ११८.  स्यावा ११९.  बैजनाथ १२०.  मौले पाँचकुरी १२१.  सुतार १२२.  मिस्त्रीकोटी १२३.  डैणे १२४.  कोटााजरी १२५.  सिलाजोशी १२६.  रैकाआउजी १२७.  धगाले १२८.  रैकाई १२९.  िसं १३०.  देउगाडी १३१.  आवीखोली १३२.  साउके १३३.  नागरी १३४.  पाल्पाली १३५.  सुन्दार १३६.  गोठामे १३७.  हुणे १३८. शाही   १३९. रत्न
३. विश्वकर्मा जातिका थरहरुः
१. आग्री २.  आचार्य ३.  आफलधोती ४.  ओड ५. कसरा ६. लोहार ७.  कालीकोटे ८.  कालीराज ९.  कुमार्की १०.  कैनी  ११.  कोली १२.  कोइराला १३.  खड्काथोकी १४.  खपाङ्गी १५.  खाती १६.  गजमेर १७.  गजुरेल १८.  गदाइली १९.  गदाल २०.गहतराज २१.  गिरी २२.  गोतामे २३.  गावा २४.  घताने २५.  धमाल २६.  घर्ती २७.  घिमिरे २८. घामछत्ल २९.  चुनार ३०.  छिस्तल ३१.  जाँडकामी    ३२. टमटा ३३.  ठगन्ना ३४.  ठटरा ३५.  नगरकोटी ३६.  निरौला ३७.  नेपाल ३८.  पन्थी ४०.  पल्लय ४१.  पहरी ४२.  पाध्यवती ४३. पार्की ४४.  पोखरेल ४५.  पोर्तेल ४६.  पौडेल ४७.  पौडेली ४८.  बराईली बराल वराली ४९.  वुचेभाले ५०.  बाँस्कोटा ५१.  श्रीपाली      ५२. दियाली ५३.  दुधराज ५४.  भट्ट ५५.  भट्टराई ५६.  भुसाल ५७.  भुल ५८.  माहिलीपार ५९.  महर ६०.  रसाइली ६१.  रहपाल ६२.  राजीलौहार ६३.  सापकोटा ६४.  सुन्च्युरी ६५.  सुनधुवा ६६.  सिगाउरे ६७.  सिजापती ६८.  सेतीपार ६९.  सेतीसुरुवाल ७०.सेतीमहर ७१.रामदाम ७२.  रिजाल ७३.  ल्वागुन ७४.  साशंकर सदाशंकर ७५.  शेरेला ७६.  सोनाम ७७.  हेमच्यूरी ७८.  तिरुवा ७९.  लाम्गादे ८०.  सोव ८१.  रुचाल ८२.  हर्मेल ८३.  दर्नाल ८४.  बुढाथोकी ८५.  लुहार  ८६. दुलाल
४. वादी जातिका थरहरु
१. दास २.  राना ३. वादी ४. भाँड ५. हुँड्के धिताल ६.  लेकाली ७.  पहाडी ८.  कश्यप ९.  चन्द १०.  छिलेल ११.  जोगी राजयोग १२. छिलाल १३.  शिह १४.  वैश्य १५.  नगर्ची १६.  खाती १७.  छिन्वयाल १८.  वसेल १९.  गौतम २०.  नेपाल २१.  लेकाली २२.  मगर २३. व्ाध्यकार २४.  बाठा २५.  नेपाली २६.  छिनाल २७.  वाहय २८.  कालीयान २९.  बैकार ३०.  पौडेल ३१.  दुमार्की ३२. पोखरेल ३३. सिमाल ३४.  जुम्लेली ३५.  हरिथंगा ३६.  केसरी ३७.  खनौटे ३८.  बोरेसाहाँ
५.मिजार जातिका थरहरु
मिजार - (सार्की, चर्मकार, भूल)
१. बस्याल २.  नेपाली ३. रुचाल ४.  बाह्रघरे ५.  बम्रेल ६.  छन्तेल ७.  बसेल ८.  नगरकोटी ९.  धौलाकोटी १०.  बङरेल ११. रामजाली   १२.  क्षेत्रेल १३.  बयालकोटी १४.  सत्याल १५.  ढराई १६.  देउला १७.  कालो १८.  सेतो १९.  हिताङ २०.  पहाडी २१.  मजरकोटी २२.  विसुङ्खे २३.  टोटलाङ्गी २४.  तोसाली २५.  क्षेत्रयाल २६.  बंग्रेल २७.  बंजाडे २८.  सामत २९.  मिजार ३०.  चर्मकार ३१.  भूल        ३२. मयार ३३. सेठी ३४. सेही ३५. विसंके ३६. रुचाल ३७. एस।sे ३८. सि।sे। ३९.  रम्तेल ४०.  मग्राती ४१.  भियाल ४२. बैलकोटी ४३. रोका ४४. बौडेल ४५.  ठडोर ४६. अच्छामी ४७. दुलाल ४८. तोलाङ्गे ४९. पुरकोटी ५०. कोल्हाल ५१. गौरीपाल ५२. परली        ५३. पिपलबोटे ५४. कुल्चीयार ५५.  संग्राम ५६.  रोक्का ५७.  मुंदेल ५८.  श्रीवास्तव ५९.  खरिबोटे ६०.  मोटे ६१.  तोलाङ्गीसुयल       ६२. खिलुङ्गे ६३.  पुलामी ६४.  रोइलाहिताङ ६५.  सेजवाल ६६.  संयल ६७.  दाउलाकोरी ६८.  चुडाल ६९.  मूहल ७१. लमजेल ७२. मजावरी ७३.  घिताङ्ग ७४.  श्रीपाली ७५.  सिरौते ७६.  पाएली ७७.  भिपाल ७८.  थाक ७९. दावे ८०.  मिजार ८२.  बलकोटी          ८३.  तोलाङ्गे ८४.  धुरमग्राती ८५. कालामग्राती ८६.  काला  ८७. उपरकोटी  ८८.  तोलाङ्गी ८९.  पर्कोटी ९०.  विमुन्खे ९१.  रैकाल ९२. रोकापा ९३.  गैरी ९४.  श्रीमाल ९५.  रोक्काशाही ९६.  सुराना  ९७. महरा
मिजार जातिका गैर दलितसंग मिल्ने थरहरु
गोतामे, हमाल, नेपाल, राठौर,  रिमाल,  िसंह,  खड्की,  गौतम,  बुढाथोकी,  सापकोटा,  न्यौपाने,  पौडेल,  बोहरा,  आचार्य, थपलिया, अधिकारी,  पोखरेल,  खतिवडा,  उप्रेती,  गिरी,  दाहाल,  चन्द,  लम्साल,  कोइराला,  मगर,  ठगुन्ना ।
कलर जातिका थरहरु
सरवरिया, विकाउ
ककैहिया जातिका थरहरु
राय
कोरी जातिका थरहरु
कुरील, गौतम, भारती
खटिक जातिका थरहरु
कोली, सोनकर
खत्वे जातिका थरहरु (मडंल, खङग)
शर्मा, धानुक, बेल्दार, मण्डल
चमार जातीका थरहरु (राम, मोची, हरीजन, रविदास)
रैदास, महरा
चिडियामार जातिका थरहरु
सरनेरीया, सरनरिया, करौरीया, यादव, नट, बखु

डोम जातिका थरहरु
मल्लीक, मल्लि, महिल, गुसराम
तत्मा जातिका थरहरु ( ताँती, दास)
मण्डल, महरा, पात, बनौजिया
दुसाध जातिका थरहरु (पासवान, हजारा)
दुसाद, हजारी, पासमान
धोवी जातिका थरहरु (रजक, हिन्दु)
पथिक, कनौजिया, आर्या, पत्थरकट्टा, मगता, माहुत, कुशवडिया, मंगी, वाल्मीकि, शाकी, रमन, धावी, साफी, वैठ्ठा, निर्मलकार, रत्ना, बेठा, मेहता, मधैया, आर्य, मधेसीया, दास, राजधोव, कनेजीया, धोवी, रमण, राउत, माझी, धवल, सम्धी, एसर

पासी जातिका थरहरु
सूर्या, महतो, चौधरी, गौतम, तरसुहिया
बाँतर जातिका थरहरु
सरदार, माझी, धोकेवाल, राजवंशी, ढोकेवाज, माइती
मुसहर जातिका थरहरु
सदा, ऋषिदेव, हेमराम, भदरी, माझी, तिरुहुतिया, मधैया, ढोलबाजा, कहरिँया, रिखिकुल, तिरासक
मेस्तर जातिका थरहरु
राउत, मेहतर, जम्दार, मंगी
सरभङ्ग जातिका थरहरु (सरवरीया)
सरभोर, सरभङ्ग, धामी, बाँतर, नट

साभार:-  राष्ट्रिय दलित आयोग