गाविसले जन्म दर्ता नगरिदिँदा यहाँका दलित समुदाय आधारभूत सुविधाबाट वञ्चित

जमुनिया, (महोत्तरी)-गाविसले जन्म दर्ता नगरिदिँदा यहाँका दलित समुदाय आधारभूत सुविधाबाट वञ्चित छन् ।घरनजिकै विद्यालय छ। तर जन्म दर्ता नभएकै कारण समुदायका सयौं बालबालिकाको नाम लेखिएको छैन् । निःशुल्क पाठ्यपुस्तक र दलित छात्रवृति जस्ता सुविधा पाउने त कुरै भएन । सुरुमा जन्म दर्ता न बनेकै कारण उमेर पुगेकाहरु नागरिकता, बिहे र मृत्यु दर्ता, समाजिक सुरक्षा भत्ताजस्ता नागरिक अधिकारबाटसमेत वञ्चित छन् ।

समुदायकी कलावती सदाका अनुसार जन्म दर्ता नहुदाँ उनीहरु आफ्नै गाउँबस्तीमा शरणार्थीसरह जीवन यापन गर्न बाध्य छन् । कलावतीका १० छोराछोरी छन् । तर कसैको जन्म दर्ता हुन सकेको छैन् । भन्छिन् जेठी छोरी ललिताको त दर्ताको आश गर्दागर्दै दस महिनाअघि बिहेसमेत भइसक्यो । तर जन्म दर्ता अभावमा नागरिकता न हुदाँ बिहे दर्ता भने हुन सकेको छैन् । फूलकहा गाविस ८ मा पर्ने सर्लाही सीमासँग जुटेको जमुनियामा मुसहर (सदा) समुदायका ५० परिवारको बसोबास छ । तर न कसैको जन्म दर्ता भएको छ । न कसैसगँ नागरिकता नै छ ।

गाउँदेखि गाविसको कार्यालय करिब ४ किलोमिटर टाढा पर्छ । गाउँकी राजो सदाका अनुसार दूरीको कारण गाविस कार्यालय पुग्न त्यो दिनको मजदुरी नै छाड्नु पर्छ पुगे पनि सचिवले जन्म दर्ता गर्न जनही सय रुपैंया माग्ने गर्छन् । गाउँलेका अनुसार पैसा मागेकै कारण बस्तीमा करिब ६ सयभन्दा बढीको जन्म दर्ता हुन बाँकी छ । ‘हामी बिहान कमाएर बेलुका छाक टार्ने गरिब निमुखाले कहाँबाट पाउनु र सय रुपैंयाँ तिर्नु’ राजोले थपिन् मागेको दिन नसक्दा सचिवले मेरो ३ छोराछोरीको जन्म दर्ता गरी दिएनन् ।’यो पिडा बस्तीका सबै दलित समुदायको हो । पीडा त्यति मात्र छैन । दर्ता अभावमा छोराछोरीको भविष्य अन्धकार देख्छन् अभिभावक । न कोही सहयोग गर्न आउछँन न समस्या नै सुनिदिने कोही छन् । दर्ता नहुदाँ अहिले पढ्न पाएनन् । पछि नागरिकता बन्ने कुरै भएन । समुदायका रामजीवन सदा भनछन् ‘पढ्न न पाएपछि हाम्रा छोराछोरीले जागिर पाउने कुरै भएन् ।’
(स्रोत- कान्तिपुर दैनिक)