मनिता विकको सम्बाद सारले संविधान सभालाई खुला चुनौती दिएको छ - रमेश गुरुङ
Sunday, June 14, 2015
जेठ ३१, विभेद बिरुद्ध अभियान –मनिता विकसंगको सम्बाद सार, हाम्रो रुग्ण र चिन्ताजनक वर्तमान सामाजिक अवस्थाको आँखा र कानले छल्न नसक्ने कटु सत्य हो, जुन एउटा दलित बालिकाको सरल र मृदु भाकामा मुखरित भएर आएको हामीले देख्यौं र सुन्यौं l भूकम्पको दैविक प्रकोपले उनलाई कुनै किसिमको पक्षपात गरेको छैन, तर समाजको असमान व्यवहारले भने तिनी सबैले पाएको न्यूनतम सुविधाबाट बन्चित छिन् l बाल्यकाल देखि नै तल रहन सिकाउने र आफूलाई एउटा सीमा भित्र राख्न बाध्य बनाउने यो अभ्यास हाम्रो सामाजिक संरचना, पुरातनको अभ्यास रेखा र संस्कृतिको लज्जास्पद पक्ष हो । आधुनिक नेपालमा सामाजिक समानता र न्यायका लागि भनिएको तथा कथित सामाजिक क्रान्ति र सामाजिक न्यायका लागि नै भनी गरिएको एक दशक भन्दा लामो गृह युद्धले पनि यसको छेउ सम्म भेट्न सकेन र अझ पनि हजारौँ मनिताले यो सामाजिक अन्यायको मिचाई भोग्नु परेको छ l
म सोच्दैछु नेपाली समाजको ठुलो मानिने जातीय परिवेशमा अरूको प्रवेश निषेध देशको अघोषित विखण्डन नभए के हो ? देशको विखण्डन भूगोलको रेखा मात्रको खेल हुन्न, यो आम व्यवहारको भाग बन्डा मात्र पनि मान्न सकिन्न । विखण्डनको राजनीतिक माग मात्रको विरोध र चर्चा हुनु भनेको अर्को पक्षको राजनीतिक स्वार्थ हो । समाजमा देखिएको विभिन्न समुदाय बिच व्यवहारिक भाग बन्डा र मानवीय भावको विखण्डन त्यस्तो अमर्यादित विचार हो जसले सम्पूर्ण समाजलाई पाषाणकाल तिर धकेल्छ l यस्ता नारकिय सोचले समाजको व्यवस्था आक्रान्त बनाएर मानवताको सोचमा बिर्को लाई दिन्छ l मनिता विकको यो बाल अभिव्यक्तिले हाम्रा यो र त्यो भनी तथ्याङ्क र उच्च दर्शन मात्र भुत्भुताउने समाजशास्त्रीहरु, थरी थरीका निःशुल्क नारा भोगी आन्दोलनमा रहेका अभियन्ताहरु लगायत मानव अधिकारका भजन मण्डलीहरुलाई कुरी कुरी गरेको छ । सामाजिक सञ्जालमा संयोगमा आएको मनिता विक सँगको संवाद देशको भूकम्पको धक्का र पराकम्पनले भत्काएको हाम्रो घर, अन्य रचनाहरू र भूमिको कुरुप अलक्षिन दृश्य भन्दा पनि दुखदायी छ l
अहिले संविधान बनाउने राजनीतिक कलहको गाँठो केही फुकेको सुन्छु, तर पुरा फुकी सकेको छैन । जे होस् हामीले लामो समय पर्खेको र प्रशस्त धन खर्चेको संविधानले नेपाली समाजलाई कस्तो रूप दिनेछ यो कौतूहलको विषय हो l यो मेलोमा सोच्दा प्रजातन्त्रवादी, समाजवादी, जनवादी, माओवादी, राष्ट्रवादी, बहुदलवादी, मधेसवादी, जातीवादी र थुप्रा थुप्रा वादी र प्रतिवादीको देउसी भैलो खेल्न समग्र उपस्थिति भएको नेपालको वर्तमान विशाल संविधान सभालाई नेपालकी छोरी मनिता विकको साधारण सम्बादले खुला चुनौती दिएको छ l अनिश्चित वर्तमानमा एउटा अशिक्षित दुखी आत्मा, सामाजिक अन्यायको प्रतीक र प्रतिनिधि पात्र मनिता विकको भाव बोल्छ “हे जन प्रतिनिधि हो सबैलाई सम्झेर हेर l सबै भन्दा पहिले समाजको मुटु र मस्तिष्कको विखण्डन देखि डराउ, प्रदेशको भागबन्डा त मात्र भौतिक र भूगोलको परिवर्तन हो, हाम्रो आन्तरिक मनको विभाजनसँग झस्क र सोच । दलित र पछि परेका नेपाली मुटुहरुमा पिडाबाट उठेको डोबहरु सम्झ । नेपाली समाजको मुटु भित्रको अनावश्यक विभाजनका साँधहरु उखेल l मनिताले बोलेको बुझ्नु परेको छ “सक्छौ भने मलाई यस्तो संविधान देऊ जसले बोलोस् "सर्वे भवन्तु सुखिन,सर्वे सन्तु निरामया, सर्वे भद्राणी पश्यन्तु मा कश्चिद दुख भाग्जन ।
निश्चय पनि मनिता विकको रूपमा एउटा विभाजित मुटु बोलेको छ l यो मुटुले माया होइन कठैवराको अभिव्यक्ति पनि होइन मात्र हाम्रो जथा भाबी जेलिएको सामाजिक न्याय र नाम मात्रको धार्मिक सुहिषणता भित्र हुर्केको मत्स्य न्याय, मानवताको कोरा नारा, वर्तमान अधुरो नीति नियम र लंगडो जनभावना र नमिठो परिस्थिति माझ जानी नजानी सकी नसकी सामाजिक न्यायको परिभाषा खोजेको छ l मनिता विक प्रश्न गर्छ मान्छे त् एउटै हो हात काटे रगत नै आउँछ …? एकाइशौं शताब्दीको गिन्तीसँग हामी नेपाली कहाँ उभिएका छौँ ? कुन र कस्तो यात्रामा छौँ ? हाम्रो संविधान निर्माणको मूल बाटोमा तेर्सिएको यक्ष प्रश्न हो ,सबै नेपालीलाई चेतना भया । अस्तु ।
एक दशक अघि सिक्ने क्रममा सुरु भएको थियो मेरो ब्लग यात्रा ।एकोहोरो शैलीमा देश, समाज र व्यक्तिहरूबारे मन लाग्दो लेख्दै टास्दै आए ।सुरुवाती दिनमा त्यति साह्रो गम्भीरता र जिम्मेवारी बोध गरेर लेखिएन फेरी पनि बुद्धिले जति भ्यायो, जे मन लाग्यो उही लेख्दै आइयो । लेखाइमा उन्मुक्त र निर्धक्क उडियो । तर जब आफ्नै दाजुभाई दिदीबहिनी जातका कारण यत्रतत्र पिडित भएको देखे सुने पढे अनि त्यहि पीडाको, पिडितको लहरमा एकाकार भएर जाने बुझेको लेख्न थाले।
दलित समुदायको पिडा ,खुसि देखि आन्दोलन सँग मेरो अनौठो साइनो गाँसिएको छ, यो साइनोलाई म जिन्दगीभर बचाएर राख्न चाहन्छु। एक प्रकारले यो ब्लग मेरो र नेपाली दलित समुदायको साइनो नटुटोस भनेर मैले गरेको बिमा हो। दलित समुदायले भोग्नु परेका सामाजिक समस्या, उत्पीडन , ज्यादतीको बिरुद्दमा , विभेदको बिरुद्दमा आफुलाई मिसाउने सानो प्रयास हो ।दशक देखि मेरो ब्लगिङमा प्रत्यक्ष-परोक्ष साथ दिने अनि आलोचना र विरोधको स्वर उरालेर कुतकुत्याउने सबैलाई आभार !
गोपाल परियार शिवा
RECENTS-POSTS
1/random/post-list
NEWSLETTER
Get All The Latest Updates Delivered Straight Into Your Inbox For Free!
No comments:
Post a Comment